Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2022 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Anna Lisowska
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Judyta Masłowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2022 roku

sprawy z powództwa M. H.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda M. H. kwotę 3 708,45 zł (trzy tysiące siedemset osiem złotych 45/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26.09.2019r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda M. H. kwotę 1 117,00 zł (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

III.  Nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 128,00 zł (sto dwadzieścia osiem złotych) tytułem zwrotu wydatków na opinię biegłego.

Sygn. akt I C 34/22

UZASADNIENIE

M. H., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe (...) M. H. z siedzibą w O., wytoczył powództwo przeciwko (...) Spółce Akcyjnej (...) z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3 708,45 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 26 września 2019 roku do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 17 czerwca 2019 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został samochód osobowy marki H. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność G. R.. Sprawca szkody objęty był ubezpieczeniem OC w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. W dniu 26 czerwca 2019 roku poszkodowany oddał uszkodzony pojazd do naprawy i zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego. Umowa trwała 27 dni – do dnia 23 lipca 2019 roku. Strony umówiły się na stawkę 172,20 zł brutto (140 zł netto) za dobę najmu pojazdu. W dniu 21 sierpnia 2019 roku powód wystawił fakturę VAT za najem pojazdu zastępczego na łączną kwotę 4 649,40 zł brutto. Tego samego dnia, pomiędzy powodem, a poszkodowanym zawarta została umowa cesji wierzytelności, przenosząca na powoda wierzytelność poszkodowanego z tytułu kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego. Powód wezwał pozwanego do zapłaty ww. kwoty w terminie 30 dni. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i decyzją z dnia 21 listopada 2019 roku przyznał i wypłacił powodowi kwotę 940,95 zł brutto, przyjmując uzasadniony okres najmu wynoszący 9 dni i dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego w kwocie 104,55 zł brutto (85 zł netto). Tym samym do zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda pozostała kwota 3 708,45 zł.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna (...) z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował czas najmu pojazdu zastępczego ponad uznany przez niego okres 9 dni oraz zastosowaną przez powoda stawkę dobową za najem pojazdu zastępczego podnosząc, iż została ona rażąco zawyżona. Pozwany wskazał, że poszkodowany otrzymał ofertę bezpłatnego dla poszkodowanego wynajęcia pojazdu zastępczego w sieci współpracującej z pozwanym. W ofercie tej przedstawione były ramowe warunki i cennik informujące wyraźnie, że jedyną aktywnością, jaką musi podjąć poszkodowany jest zainicjowanie kontaktu do pozwanego. Brak aktywności po stronie poszkodowanego uznawane jest w doktrynie jednoznacznie za brak właściwego współdziałania celem zminimalizowania rozmiarów szkody. Nieprzyjęcie przez poszkodowanego oferty najmu pojazdu zastępczego od ubezpieczyciela, która była ofertą tańszą, powinno zdaniem pozwanego skutkować uznaniem, że poszkodowany przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, co uzasadnia zmniejszenie zakresu obowiązku jej naprawienia stosownie do treści art. 362 k.c.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 czerwca 2019 roku w P. na ulicy (...) doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został samochód osobowy marki H. (...) o nr rej. (...), należący do segmentu C, stanowiący własność G. R.. Sprawca zdarzenia objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, stwierdzonym polisą wystawioną przez (...) Spółkę Akcyjną (...) z siedzibą w W..

(okoliczności bezsporne)

W dniu 21 czerwca 2019 roku poszkodowany zawiadomił o szkodzie ubezpieczyciela sprawcy. W piśmie z dnia 21 czerwca 2019 roku ubezpieczyciel potwierdził otrzymanie zgłoszenia szkody i jednocześnie poinformował poszkodowanego o możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego bezgotówkowo z wypożyczalni z nim współpracującej oraz o zasadach zwrotu kosztów najmu. Poinformował także, że skorzystanie z jego oferty nie jest obligatoryjne, natomiast w przypadku wynajęcia pojazdu zastępczego we własnym zakresie, stawka dobowa zostanie zweryfikowana do stawki obowiązującej w wypożyczalni współpracującej z ubezpieczycielem, właściwej dla segmentu, do którego należał pojazd poszkodowanego, tj. 85 zł netto.

(dowód: pismo z 21.06.2019r. znajdujące się w aktach szkody zapisanych na płycie CD k. 66)

W dniu 26 czerwca 2019 roku G. R. zlecił naprawę uszkodzeń powstałych w ww. pojeździe marki H. (...), M. M. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą Usługi blacharsko-lakiernicze M. M. z siedzibą w P.. W życiu codziennym samochód był poszkodwanemu niezbędny, dlatego tego samego dnia zawarł on umowę najmu pojazdu zastępczego z M. H. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe (...) M. H. z siedzibą w O.. Wynajęty pojazd należał do segmentu C. Strony umówiły się na stawkę 140 zł netto (172,20 zł brutto) za dobę najmu pojazdu, obejmującą koszt podstawienia i odbioru pojazdu. Pojazd zastępczy został podstawiony w dniu 26 czerwca 2019 roku do warsztatu M. M.. Następnego dnia ubezpieczyciel został zawiadomiony o fakcie zawarcia przez poszkodowanego umowy najmu pojazdu zastępczego. Naprawa pojazdu trwała 27 dni. W dniu 23 lipca 2019 roku G. R. zwrócił pojazd zastępczy odstawiając go do warsztatu M. M..

(dowód: zeznania świadka G. R. k. 82-82v; umowa najmu wraz z cennikiem k. 9-10; ogólne warunki najmu k. 12-13; wydruk z CEiDG k. 11; pismo z 27.06.2019r. - zawiadomienie o najmie pojazdu wraz z załącznikami k. 14-17; oświadczenie właściciela zakładu naprawczego k. 35; zlecenie naprawy k. 37)

W dniu 21 sierpnia 2019 roku M. H. wystawił na G. R. fakturę VAT za wynajem pojazdu zastępczego na kwotę 4 649,40 zł brutto (27 dni x 172,20 zł), z terminem płatności wynoszącym 30 dni.

Tego samego dnia pomiędzy M. H., a G. R. zawarta została umowa cesji wierzytelności, na podstawie której G. R. przeniósł na M. H. wierzytelność wynikającą ze wskazanej wyżej faktury VAT, przysługującą mu względem (...) Spółki Akcyjnej (...) z siedzibą w W. z tytułu polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody.

Pismem z dnia 21 sierpnia 2019 roku M. H. zawiadomił ubezpieczyciela o dokonanej cesji i wezwał go do zapłaty kwoty 4 649,40 zł w terminie 30 dni.

Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność co do zasady, zakwestionował jednak okres najmu pojazdu oraz wysokość dobowej stawki najmu i w konsekwencji przyznał i wypłacił M. H. kwotę 940,95 zł brutto, przyjmując dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego w kwocie 85 zł netto.

(okoliczności bezsporne, dowód: faktura VAT k. 19; umowa cesji wierzytelności k. 18; pismo z 21.08.2019r. k. 20-23; decyzja z 21.11.2019r. k. 28-28v)

Uzasadniony technologicznie oraz organizacyjnie czas trwania naprawy pojazdu marki H. (...) o nr rej. (...) po szkodzie z dnia 17 czerwca 2019 roku, wynosił 36 dni kalendarzowych.

Na rynku lokalnym poszkodowanego, w dacie powstania szkody dobowa stawka najmu pojazdu klasy C kształtowała się w przedziale od 70 zł do 229 zł netto (od 86 zł do 282 zł brutto).

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej k. 101-109)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do treści art. 34 ust. 1 i art. 35 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003r., Nr 124, poz. 1152) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.).

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą. W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Okoliczności kolizji drogowej zaistniałej w dniu 17 czerwca 2019 roku, odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń za szkodę powstałą w wyniku tego zdarzenia, a także zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego, pozostawały poza sporem. Spór koncentrował się na ustaleniu, czy poszkodowany miał obowiązek nająć pojazd zastępczy od firmy współpracującej z pozwanym, oferującej akceptowaną przez ubezpieczyciela stawkę dobową najmu pojazdu oraz na ustaleniu, czy zastosowana przez powoda stawka została zawyżona w stosunku do stawek rynkowych, a także na ustaleniu uzasadnionego technologicznie oraz organizacyjnie czasu trwania naprawy pojazdu.

Wskazać należy, że oceny czy poniesienie określonych kosztów, związanych z najmem pojazdu zastępczego, mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515, a także uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28).

W kwestii podważanej przez pozwanego stawki za najem ponad kwotę 137,00 zł netto za dobę należy zaaprobować pogląd, że poszkodowany co do zasady ma możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich, w których stawka czynszu najmu pozwanego nie przekracza rażąco cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym) i braku obowiązku poszukiwania oferty najtańszej. W orzecznictwie za ugruntowany należy uznać pogląd, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pojazdu mechanicznego obejmuje ekonomicznie uzasadnione koszty likwidacji szkody, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku, przy czym kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51) . Poszkodowany co do zasady nie ma bowiem obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego najtańsze usługi, ubezpieczyciel powinien zatem pokryć koszty stosowane przez wybrany przez poszkodowanego podmiot, niezależnie od tego, że mogą być one wyższe od cen przeciętnych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r.. I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Wprawdzie cytowane wyżej orzeczenia dotyczą kosztów naprawy pojazdu, niemniej, w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, należy je również odnieść do cen stosowanych na lokalnym rynku przez wypożyczalnie samochodów zastępczych. Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu Rejonowego, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu zastępczego. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest bowiem możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych, np. w sytuacji, kiedy zostanie wykazane, że poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

W konsekwencji, to na pozwanym ubezpieczycielu spoczywał ciężar udowodnienia, że poniesiony przez poszkodowanego wydatek rażąco przewyższał ceny rynkowe (oferowane na rynku lokalnym), skoro z tego faktu wywodził on korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6 k.c.).

W przedmiotowej sprawie bezspornie ustalono, że do zgłoszenia szkody przez poszkodowanego ubezpieczycielowi i poinformowania poszkodowanego przez ubezpieczyciela o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego w wypożyczalni współpracującej z ubezpieczycielem, w akceptowanej przez ubezpieczyciela stawce za dobę wynajmu, doszło w dniu 21 czerwca 2019 roku, a więc przed zawarciem przez poszkodowanego umowy najmu pojazdu zastępczego z powodem.

Z dokumentów załączonych do akt sprawy oraz zeznań świadka G. R. wynika, że samochód był mu niezbędny do czynności dnia codziennego. Właściciel warsztatu naprawczego, M. M., polecił mu najem pojazdu zastępczego od powoda, podnosząc, że to sprawdzony przedsiębiorca, który szybko podstawi samochód zastępczy i wszystko odbędzie się bezgotówkowo. Samochód zastępczy został podstawiony do warsztatu M. M. i tam też został odstawiony po zakończeniu trwania umowy najmu.

Sąd nie miał wątpliwości by uznać powyższe zeznania za wiarygodne, albowiem były jasne i logiczne.

Powołany na wniosek strony pozwanej biegły sądowy z zakresu techniki motoryzacyjnej, M. Z., w sporządzonej na piśmie opinii wskazał, że na rynku lokalnym poszkodowanego, dobowa stawka najmu pojazdu przynależnego - tak jak pojazd uszkodzony - do segmentu C, kształtuje się na poziomie od 70 zł do 229 zł netto (od 86 zł do 282 zł brutto). Nadto biegły stwierdził, że uzasadniony technologicznie oraz organizacyjnie czas trwania naprawy przedmiotowego pojazdu po szkodzie z dnia 17 czerwca 2019 roku wynosił 36 dni roboczych.

Sąd w pełni podzielił opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na jej uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. W ocenie Sądu opinia powyższa sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Jest rzeczowa i logiczna. Ponadto nie była ona kwestionowana przez strony.

Wobec powyższych okoliczności, nie sposób zdaniem Sądu przypisać poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem i świadomego lub przez niedbalstwo skorzystania z usług droższych. Brak jest również podstaw do uznania, iż poszkodowany wynajmował pojazd zastępczy przez okres nieuzasadniony technologicznie i organizacyjnie.

Dowody przedstawione w niniejszej sprawie: faktura VAT, zeznania ww. świadka, wraz z przedstawioną umową cesji – świadczyły o tym, że w sprawie doszło do zaciągnięcia przez poszkodowanego zobowiązania i powstania długu z tytułu czynszu najmu pojazdu zastępczego.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 481 § 1 i 2 k.c., Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzoną pozwem wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 września 2019 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu, mając na uwadze jego wynik, Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepisy § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2018 r., poz. 265) oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W tym przypadku jest to kwota 200 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, kwota 17 złotych tytułem zwrotu opłaty od udzielonego pełnomocnictwa i kwota 900 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Łącznie 1 117 złotych.

Koszt wynagrodzenia powołanego w sprawie biegłego sądowego wyniósł 928 złotych i do wysokości 800,00 złotych pokryty został z wpłaconej przez pozwanego zaliczki, zaś do kwoty 128 złotych pokryty został tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Mając na uwadze wynik procesu, Sąd na podstawie na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2020r., poz. 755) nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 128 złotych tytułem zwrotu wydatków na opinię biegłego, które tymczasowo wyłożone zostały przez Skarb Państwa.