Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Lisowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Judyta Masłowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 października 2024 roku

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. P. kwotę 8 203,20 zł (osiem tysięcy dwieście trzy złote 20/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 07.02.2024r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 193,59 zł ( sto dziewięćdziesiąt trzy złote 59/100) tytułem brakującej zaliczki pokrytej tymczasowo ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu.

IV.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. P. kwotę 3 017 zł (trzy tysiące siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 84/24

UZASADNIENIE

A. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) wytoczył powództwo przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej o zapłatę kwoty 8 805,90 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 lutego 2024 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że 12 grudnia 2023 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został należący do D. P. (1) pojazd marki K. (...) o nr rej. (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony w Towarzystwie (...) pozwanego. W dniu 12 grudnia 2023 roku D. P. (1) zawarła z powodem umowę najmu, która trwała do 15 stycznia 2024 roku.

Powód dochodzi od pozwanego należności za czas trwania najmu pojazdu zastępczego od 12 grudnia 2023 roku do 15 stycznia 2024 roku. Legitymację czynną powoda stanowi umowa cesji wierzytelności z 12 grudnia 2023 roku przenosząca uprawnienia do dochodzenia roszczeń przez powoda w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Powód wystawił fakturę VAT 5 lutego 2024 roku za najem pojazdu zastępczego na kwotę 10 245,90 złotych brutto. Pozwany uznał roszczenie co do zasady i 6 lutego 2024 roku przelał na rachunek bankowy powoda kwotę 1 440 złotych. Tym samym do zapłaty pozwanemu pozostała kwota 8 805,90 złotych.

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że jest odpowiedzialny za powstałą szkodę. W ramach postępowania likwidacyjnego przeprowadzonego pod numerem (...) pozwany przyznał i wypłacił odszkodowanie za szkodę w pojeździe, a także odszkodowanie za uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1440 złotych. Pozwany dokonał weryfikacji dobowej stawki najmu powoda z kwoty 301,35 złotych brutto do stawki 90 złotych brutto, za którą pozwany mógł zorganizować osobie poszkodowanej pojazd zastępczy. Poza tym zweryfikował okres najmu pojazdu zastępczego z 34 do 16 dni.

Pozwany podniósł, że zgłaszający szkodę został poinformowany o możliwości organizacji pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego i wysokości akceptowanej stawki najmu w wysokości 90 złotych brutto w przypadku najmu we własnym zakresie.

W ocenie pozwanego poszkodowana najęła pojazd zastępczy po rażąco wygórowanej stawce 245 złotych netto, jednocześnie upoważniając powoda do organizacji najmu pojazdu zastępczego oferowanego przez pozwanego.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 9 grudnia 2023 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego został uszkodzony pojazd marki K. (...) nr rej. (...) stanowiący własność D. P. (1).

Sprawca szkody w dacie zdarzenia objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

(okoliczności bezsporne)

W dniu 12 grudnia 2023 roku D. P. (1) zawarła z (...) A. P. umowę najmu pojazdu marki S. (...) nr rejestracyjny (...). Najem wymienionego pojazdu trwał od 12 grudnia 2023 roku do 15 stycznia 2024 roku.

W dniu 5 lutego 2024 roku (...) A. P. wystawił fakturę VAT za najem pojazdu na kwotę 10 245,90 złotych brutto.

W dniu 12 grudnia 2023 roku pomiędzy D. P. (1), a A. P. prowadzącym działalność gospodarcza pod nazwą (...) A. P. została zawarta umowa cesji wierzytelności, na mocy której D. P. (1) przeniosła na A. P. wierzytelność przysługującą jej w stosunku do Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej oraz w stosunku do sprawcy szkody, z tytułu odpowiedzialności na podstawie dobrowolnego ubezpieczenia OC/ ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w wysokości 10 245,90 złotych.

D. P. (1) upoważniła A. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) do prowadzenia wszelkich czynności związanych ze szkodą nr (...) z 9 grudnia 2023 roku zgłoszoną do Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w tym do dochodzenia wszelkich należnych roszczeń od podmiotu odpowiedzialnego za szkodę. D. P. (1) wskazała również preferencje akceptowalnych warunków najmu pojazdu zastępczego.

Pełnomocnik poinformował ubezpieczyciela, że poszkodowana rozpoczęła korzystanie z pojazdu zastępczego na podstawie umowy najmu z (...) A. P., wskutek powstałej szkody w pojeździe po zdarzeniu z 9 grudnia 2023 roku, a także o stawce najętego pojazdu.

Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna 6 lutego 2024 roku przelała na rachunek bankowy A. P. kwotę 1 440 złotych tytułem odszkodowania. Ubezpieczyciel uznał 16 dni najmu za stawkę najmu w wysokości 90 złotych za dobę najmu. Uznano okres najmu od 11 grudnia – dzień przed zgłoszeniem szkody do 18 grudnia – wysłano kosztorys oraz 4 dni - technologiczna naprawa, 2 dni - weekend, 2 dni - święta oraz jeden dzień na organizację naprawy.

(dowód: umowa najmu pojazdu k. 9-11, faktura VAT k. 12, umowa cesji wierzytelności k. 13, pełnomocnictwo k. 14, pełnomocnictwo materialne k. 15, oświadczenie k. 16, preferencje akceptowanych warunków k. 17, korespondencja e-mail k. 18-46, potwierdzenie przelewu k. 46, formularz zgłoszenia k. 68-69, decyzja z 6.02.2024 k. 76, zeznania świadka D. P. (1) e-protokół z 25.04.2024r [00:07:39], [00:08:46], [00:10:04], [00:13:18], [00:14:05], [00:16:32], [00:17:02] k. 88v)

Cena jednostkowa dotycząca najmy pojazdu zastępczego zawierającego się w przedziale pojazdów dla segmentu C wynosiła około 215 złotych netto. Stawka dobowa w wysokości 245 złotych netto zawiera się w przedziale stawek stosowanych, tym samym wykazuje cechy ceny lokalnie rynkowej bez oznak zawyżenia. Uzasadnionym czasem najmu pojazdu zastępczego jest czas 32 jednostek rozliczeniowych, trwający w okresie od 12 grudnia 2023 roku do 12 stycznia 2024 roku.

(dowód: opinia biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego z listy Ministra Transportu (...) A. M. wraz z załącznikami k. 101-121)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do treści art. 34 ust. 1 i art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2500 z późn. zm.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.).

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą. W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Okoliczności kolizji drogowej zaistniałej w dniu 9 grudnia 2023 roku, odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za szkodę powstałą w wyniku tego zdarzenia, oraz najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego przez 16 dni, pozostawały poza sporem. Spór koncentrował się na ustaleniu, czy poszkodowany miał obowiązek nająć pojazd zastępczy od firmy współpracującej z pozwanym, oferującej akceptowaną przez ubezpieczyciela stawkę dobową najmu pojazdu, na ustaleniu, czy zastosowana przez powódkę stawka została zawyżona w stosunku do stawek rynkowych, a także czy najem pojazdu zastępczego powyżej 16 dni był zasadny.

Na początek należy wskazać, że oceny czy poniesienie określonych kosztów, związanych z najmem pojazdu zastępczego, mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515, a także uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28).

W kwestii podważanej przez pozwanego stawki za najem ponad kwotę 90 złotych za dobę należy zaaprobować pogląd, że poszkodowany co do zasady ma możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich, w których stawka czynszu najmu pozwanego nie przekracza rażąco cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym) i braku obowiązku poszukiwania oferty najtańszej. W orzecznictwie za ugruntowany należy uznać pogląd, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pojazdu mechanicznego obejmuje ekonomicznie uzasadnione koszty likwidacji szkody, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku, przy czym kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51) . Poszkodowany co do zasady nie ma bowiem obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego najtańsze usługi, ubezpieczyciel powinien zatem pokryć koszty stosowane przez wybrany przez poszkodowanego podmiot, niezależnie od tego, że mogą być one wyższe od cen przeciętnych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r.. I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Wprawdzie cytowane wyżej orzeczenia dotyczą kosztów naprawy pojazdu, niemniej, w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, należy je również odnieść do cen stosowanych na lokalnym rynku przez wypożyczalnie samochodów zastępczych. Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu zastępczego. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest bowiem możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych, np. w sytuacji, kiedy zostanie wykazane, że poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

Powołany w sprawie biegły sądowy z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego, A. M., w sporządzonej na piśmie opinii stwierdził, że wskazał, że samochód najęty poszkodowanemu przez powódkę odpowiadał klasie pojazdu uszkodzonego. Jednocześnie biegły stwierdził, że stawki na rynku lokalnym w czasie najmu pojazdu zastępczego wynosiły średnio (liczoną średnią arytmetyczną) 215 złotych brutto. Stawka dobowa zastosowana przez powoda w kwocie 245 złotych netto pojawiała się lokalnym rynku i jest akceptowalna jako miesząca się w stawkach rynkowych. Nadto biegły wskazał, że uzasadniony czas trwania najmu pojazdu wynosi 32 dni, od 12 grudnia 2023 roku do 12 stycznia 2024 roku.

Sąd w pełni podziela opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na jej uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Opinia nie była kwestionowana.

Jednocześnie wskazać należy, że nieskorzystanie przez poszkodowanego z oferty najmu pojazdu u podmiotów preferowanych przez ubezpieczyciela nie może stanowić podstawy do obniżenia należnego powodowi z tego tytułu świadczenia do stawek, które oferują współpracujące z ubezpieczycielem podmioty, zwłaszcza w sytuacji, gdy stawki te znacząco odbiegają od średnich stawek za tego typu usługi. Obowiązek minimalizowania szkody nie może być równoznaczny z ograniczeniem możliwości wyboru podmiotu, z którym poszkodowany zawrze umowę najmu, do podmiotów wskazanych przez ubezpieczyciela. Wystarczające do uznania, że poszkodowany z obowiązku tego się wywiązał i ma prawo do zwrotu poniesionych na poczet najmu pojazdu zastępczego wydatków, jest ustalenie, że poniesione przez niego wydatki nie przekraczają średnich stawek dobowych najmu pojazdów zastępczych tej samej klasy co pojazd uszkodzony i są ekonomicznie uzasadnione. Na ubezpieczycielu ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika.

Twierdzenia pozwanego, że poszkodowana przyczyniła się do powiększania rozmiaru szkody z tego powodu, że do kontaktu z pozwanym ustanowiła pełnomocnika i nie wykazywała zainteresowania kontaktem z ubezpieczycielem są bezpodstawne. Poszkodowana miała prawo ustanowić pełnomocnika. Gdyby zajmowała się samodzielnie najmem pojazdu, naprawą oraz egzekwowaniem odszkodowania nie potrzebowałaby pomocy pełnomocnika.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 481 § 1 i 2 k.c., Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 8 203,20 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 lutego 2024 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części.

O kosztach procesu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 k.p.c oraz § 2 pkt 4 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.). Powód w nieznacznym stopniu przegrał proces, dlatego zasadnym jest obciążenie pozwanego kosztami sądowymi w całości. Na koszty poniesione przez powoda składają się: 500 złotych opłaty sądowej od pozwu, 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 1 800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 700 złotych tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

Nadto, na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959 z późn. zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 193,59 zł tytułem zwrotu części wydatków na opinię biegłego, które tymczasowo wyłożone zostały przez Skarb Państwa.