I C 118/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Piszu z 2025-04-23
Sygn. akt I C 118/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 kwietnia 2025 r.
Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: |
sędzia Anna Gajewska |
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Agnieszka Zuzga
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 marca 2025 r. w P.
sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.
przeciwko G. Z.
o zapłatę
o r z e k a
I. Zasądza od pozwanego G. Z. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 30 866,53 zł (trzydzieści tysięcy osiemset sześćdziesiąt sześć złotych 53/100) wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 18 353,48 zł od dnia 15.03.2024r. do dnia zapłaty.
II. Zasądza od pozwanego G. Z. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 3 137,65 zł (trzy tysiące sto trzydzieści siedem złotych 0/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
III. Przyznaje kuratorowi adwokat A. Z. ustanowionemu dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego G. Z. wynagrodzenie w kwocie 1 771,20 zł, w tym 331,20 zł podatku VAT, które w całości wypłacić z zaliczki zapisanej pod pozycją 500094983749.
Sygn. akt I C 118/24
UZASADNIENIE
W dniu 18 marca 2024 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wytoczyła powództwo przeciwko G. Z. o zapłatę kwoty 30 866,53 złotych z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 18 353,48 złotych naliczanymi od dnia 15 marca 2024 roku do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 2 sierpnia 2018 roku zawarła z pozwanym umowę nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej (...) S.A., która została zaewidencjonowana na rachunku bankowym o numerze (...). W dniu zawarcia umowy stopa procentowa limitu kredytowego wynosiła 10 % w stosunku rocznym. W przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę części lub całości raty, należność z tego tytułu stawała się zadłużeniem przeterminowanym, od którego powódce należne są odsetki w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. W związku z zaprzestaniem przez pozwanego terminowego regulowania zobowiązań wynikających z umowy, powódka poinformowała pozwanego o istniejącym zadłużeniu oraz o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, a także przypominając o konieczności spłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy. W związku z brakiem spłaty powstałego zadłużenia, powódka wypowiedziała pozwanemu umowę pismem z dnia 23 maja 2023 roku, co spowodowało, że całe zadłużenie stało się zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym, od którego naliczane były maksymalne odsetki za opóźnienie. Przed wytoczeniem powództwa powódka wezwała pozwanego do zapłaty pismem z dnia 18 stycznia 2024 roku. Pozwany nie dokonał jednak spłaty zadłużenia. Między stronami nie doszło do zawarcia ugody/porozumienia.
Zarządzeniem z dnia 3 grudnia 2024 roku Sąd Rejonowy w Piszu ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego G. Z. kuratora w osobie adwokata A. Z.. Kurator dla nieznanego z miejsca pobytu wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł zarzut nieudowodnienia zasadności i wysokości roszczenia oraz zarzut przedawnienia roszczenia.
Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:
W dniu 2 sierpnia 2018 roku pomiędzy (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. (dalej: Bank), a G. Z. (dalej: posiadacz karty) zawarta została umowa nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej (...) S.A., która została zaewidencjonowana na rachunku bankowym o numerze (...).
W ramach ww. umowy, Bank zobowiązał się do wydania posiadaczowi karty, karty kredytowej (...) S.A. oraz do rozliczania operacji dokonanych przy użyciu karty.
Bank przyznał posiadaczowi karty limit kredytowy w wysokości wynoszącej:
- w dniu zawarcia umowy 2 800 złotych,
- od listopada 2018 roku 16 800 złotych,
- od kwietnia 2019 roku 18 400 złotych,
z którego to limitu korzystał posiadacz karty lub użytkownik karty, dokonując operacji kartą.
Kwota zadłużenia (limit kredytowy) oprocentowana była w stosunku rocznym według zmiennej stopy procentowej. W dniu zawarcia umowy stopa procentowa limitu kredytowego wynosiła 10% w stosunku rocznym. W przypadku niespłacenia przez posiadacza karty części lub całości raty, należność z tego tytułu stawała się zadłużeniem przeterminowanym, od którego Bankowi należały się odsetki w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.
Zgodnie z umową, posiadacz karty zobowiązał się do uiszczania co miesiąc na rzecz Banku co najmniej minimalnej kwoty do zapłaty, wskazanej w wystawianym przez Bank „zestawieniu operacji” i w terminie oraz na rachunek wskazany w tymże zestawieniu.
Spłatę uznawano za dokonaną z chwilą zaewidencjonowania jej na rachunku.
W przypadku braku spłaty minimalnej kwoty do zapłaty, Bank uprawniony został do podejmowania czynności wobec posiadacza karty mających na celu odzyskanie należności (wysyłanie wiadomości sms, rozmowy telefoniczne, wysyłanie monitów listownych, przeprowadzanie wizyt).
Nadto, w przypadku braku spłaty minimalnej kwoty do zapłaty, Bank miał umożliwić posiadaczowi karty złożenie wniosku o restrukturyzację zadłużenia.
W przypadku niedotrzymania przez posiadacza karty zobowiązań dotyczących warunków udzielenia limitu kredytowego określonych w umowie, Bank mógł wypowiedzieć umowę. Okres wypowiedzenia strony ustaliły na 2 miesiące, liczone od dnia doręczenia posiadaczowi karty oświadczenia Banku o wypowiedzeniu umowy. Od dnia następującego po upływie terminu wypowiedzenia umowy, Bank uprawniony był do pobierania od całości zadłużenia odsetek maksymalnych za opóźnienie.
W dniu zawarcia ww. umowy, G. Z. złożył oświadczenie woli o przystąpieniu do grupowego ubezpieczenia na życie oferowanego przez (...) S.A. Składka ubezpieczenia płatna była co miesiąc i równa była kwocie stanowiącej iloczyn taryfy składki oraz kwoty wykorzystanego salda zadłużenia z ostatniego cyklu rozliczeniowego, w którym udzielana była ochrona ubezpieczeniowa.
(dowód: umowa nr (...) k. 9-12; regulamin k. 97-101v; zestawienie operacji oraz zestawienie opłat i odsetek k. 12-26v; szczegółowe rozliczenie limitu kredytowego k. 10-10v; deklaracja przystąpienia do grupowego ubezpieczenia na życie k. 95-96)
G. Z. nie dotrzymał zobowiązań dotyczących warunków udzielenia limitu kredytowego określonych w umowie. W lutym 2020 roku ostatni raz uiścił na rzecz Banku minimalną kwotę do zapłaty. Następnie zaprzestał spłaty wykorzystanego limitu kredytowego.
W związku z powyższym, pismem z dnia 15 lipca 2020 roku Bank wypowiedział G. Z. umowę o wydanie i używanie karty kredytowej, a następnie wezwał G. Z. do zapłaty. Wezwanie pozostało bezskuteczne, dlatego Bank wystąpił do Sądu Rejonowego w Piszu z pozwem przeciwko G. Z. o zapłatę. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt I C 277/21 upr. Wydanym w tej sprawie w dniu 25 kwietnia 2022 roku wyrokiem zaocznym Sąd Rejonowy w Piszu oddalił powództwo w całości, a Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 26 stycznia 2023 roku oddalił apelację powódki (sygn. akt IX Ca 800/22). Oba Sądy uznały, że powódka nie wykazała wymagalności dochodzonego roszczenia, w tym nie wykazała, aby przed wypowiedzeniem umowy skierowała do pozwanego wezwanie i zawiadomienie, o którym mowa w art. 75c ustawy Prawo bankowe, wobec czego nie można stwierdzić, że doszło do skutecznego wypowiedzenia przez Bank umowy.
W związku z powyższym, Bank przeprowadził na nowo procedurę wypowiedzenia umowy, dokonując przy tym korekty zadłużenia. W tym celu, pismem z dnia 21 marca 2023 roku Bank wezwał G. Z. do zapłaty powstałego zadłużenia w terminie 14 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy. Jednocześnie Bank poinformował o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania tego wezwania.
Pismo powyższe doręczono G. Z. w dniu 24 marca 2023 roku.
Zakreślony przez Bank termin upłynął bezskutecznie, wobec czego pismem z dnia 24 maja 2023 roku Bank wypowiedział zawartą z G. Z. umowę o wydanie i używanie karty kredytowej, z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia liczonego od dnia następującego po dniu otrzymania tegoż pisma przez G. Z.. Pismo zawierające oświadczenie Banku o wypowiedzeniu umowy doręczono G. Z. w dniu 19 czerwca 2023 roku. Roszczenie stało się wymagalne 21 sierpnia 2023 roku.
Pismem z dnia 18 stycznia 2024 roku Bank wezwał G. Z. do zapłaty. Korespondencja wróciła nieodebrana z placówki pocztowej po dwukrotnym awizowaniu.
(dowód: zestawienie operacji oraz zestawienie opłat i odsetek k. 12-26v; szczegółowe rozliczenie limitu kredytowego k. 10-10v; historia operacji na kontrakcie kredytowym k. 94-94v; wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Piszu sygn. akt I C 277/21 wraz z uzasadnieniem k. 102-104v; wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie sygn. akt IX Ca 800/22 wraz z uzasadnieniem k. 105-108v; wezwanie do zapłaty wraz z zpo k. 27-28; wypowiedzenie umowy wraz z zpo k. 29-30; wezwanie do zapłaty ze zwrotną korespondencją k. 31-32)
Na dzień 14 marca 2024 roku zadłużenie G. Z. z tytułu zawartej w dniu 2 sierpnia 2018 roku umowy nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej (...) S.A. wynosiło 30 866,53 złotych, w tym 18 353,48 złotych tytułem należności głównej i 12 513,05 złotych tytułem odsetek naliczonych do dnia 14 marca 2024 roku.
(dowód: szczegółowe rozliczenie limitu kredytowego k. 10-10v; historia operacji na kontrakcie kredytowym k. 94-94v)
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Zawarta przez strony umowa zasadniczo jest regulowana w przepisach art. 720-724 k.c., a także znajdują do niej zastosowanie przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim na mocy art. 3 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, a nadto przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe.
Na wstępie należy zauważyć, że pozwany nie kwestionował faktu zawarcia z powódką przedmiotowej umowy. Co więcej, w ocenie Sądu, strona powodowa przedstawiając umowę o wydanie i używanie karty kredytowej (podpisaną przez pozwanego) oraz historię operacji na kontrakcie kredytowym umowy i zestawienie operacji na karcie kredytowej, wykazała zasadność swojego roszczenia zarówno co do zasady, jak i wysokości.
Na podstawie przedmiotowej umowy bank zobowiązał się do wydania pozwanemu karty kredytowej, a ponadto udzielił pozwanemu limitu kredytowego (początkowo w wysokości 2 800 zł, a ostatecznie 18 400 zł), z którego można było korzystać dokonując operacji kartą kredytową. Z kolei pozwany zobowiązał się do dokonywania wpłaty co najmniej minimalnej kwoty do zapłaty, wynikającej z zestawienia operacji. Kwota zadłużenia została oprocentowana w stosunku rocznym, według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 10 % w stosunku rocznym, a oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego odpowiadało aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie (pkt. 11 umowy). Strona powodowa zastrzegła sobie uprawnienie do pobierania prowizji i opłat bankowych za świadczone usługi zgodnie z Taryfą prowizji i opłat bankowych (pkt. 19 umowy). Punkt 34 umowy regulował kolejność zaliczania wpłaconych kwot przez pozwanego, a mianowicie wpłaty były zaliczane w pierwszej kolejności na prowizje i opłaty, odsetki od zadłużenia przeterminowanego, a w dalszej na odsetki zapadłe, zadłużenie przeterminowane z tytułu kredytu, odsetki bieżące i zadłużenie z tytułu kredytu.
Z przedstawionego przez stronę powodową zestawienia operacji na karcie kredytowej oraz historii operacji na kontrakcie kredytowym umowy, wynika jasno, że G. Z. nie wywiązywał się ze swojego zobowiązania do dokonywania wpłaty co najmniej minimalnej kwoty do zapłaty. Z powodu zaniechania przez pozwanego spełniania świadczenia w umówionej przez strony wysokości, powódka miała uprawnienie do naliczania opłat w wysokości wskazanych w tabelach prowizji i opłat. Składając zestawienie operacji na karcie kredytowej strona powodowa wykazała zasadność dochodzonej pozwem kwoty we wskazanej wysokości.
Również zarzut braku wymagalności roszczenia nie zasługuje na uwzględnienie. W myśl pkt. 51 łączącej strony umowy powódka mogła wypowiedzieć umowę m.in. z powodu niedotrzymania przez posiadacza karty zobowiązań dotyczących warunków udzielenia limitu kredytowego określonych w umowie. Strona powodowa jako dowód wymagalności roszczenia objętego pozwem przedstawiła pismo z dnia 24 maja 2023 roku, którym wypowiedziała G. Z. zawartą 2 sierpnia 2018 roku umowę o wydanie i używanie karty kredytowej (...) S.A. z powodu niedotrzymania przez niego zobowiązań dotyczących warunków udzielenia limitu kredytowego określonych w umowie. Zgodnie ze złożonym przez powódkę potwierdzeniem, pismo to zostało doręczone pozwanemu w dniu 19 czerwca 2023 roku. Jak stanowi pkt. 52 umowy, termin wypowiedzenia umowy przez powodowy bank wynosił 2 miesiące i był liczony od dnia następującego po dniu doręczenia wypowiedzenia posiadaczowi karty. Wypowiedzenie umowy zostało poprzedzone - zgodnie z przepisami Prawa bankowego i pkt. 45 umowy - wezwaniem do zapłaty i poinformowaniem pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Wypowiedzenie umowy było zatem prawnie skuteczne. Łącząca strony umowa uległa rozwiązaniu w dniu 20 sierpnia 2023 roku, a od następnego dnia roszczenie wobec G. Z. stało się w całości wymagalne.
Jako chybiony należało ocenić również zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu ( art. 117 § 1 k.c. ). Zgodnie z art. 117 § 2 k.c. , po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Roszczenia dochodzone niniejszym powództwem bez wątpienia są roszczeniami majątkowymi. Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne ( art. 120 § 1 zd. 1 k.c. ).
Bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia ( art. 123 § 1 pkt 1 k.c. ) oraz przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje ( art. 123 § 1 pkt 2 k.c. ). Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo, przy czym w razie przerwania przedawnienia w sposób wskazany w art. 123 § 1 pkt 1 k.c. , biegnie ono na nowo dopiero po zakończeniu postępowania ( art. 124 k.c. ). Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a wszczęty ulega zawieszeniu w przypadkach wskazanych w art. 121 k.c.
Z przedstawionego przez powódkę zestawienia operacji wynika, że od początku trwania umowy do 24 lutego 2020 roku pozwany dokonywał spłat zadłużenia, w wymaganej umową wysokości wpłaty kwoty minimalnej. W 2021 roku powódka wytoczyła przed Sądem Rejonowym w Piszu powództwo przeciwko pozwanemu (sygn. akt I C 277/21), które uznane zostało za przedwczesne i jako takie oddalone. Wyrok uprawomocnił się 26 stycznia 2023 roku. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, w razie oddalenia powództwa jako przedwczesnego ponowne powództwo o ten sam przedmiot sporu jest dopuszczalne wówczas, gdy wskutek zmiany okoliczności faktycznych roszczenie stanie się wymagalne i cechę przedwczesności utraci (vide wyrok Sądu Najwyższego z 22.02.1949r., WaC 226/48, PiP 1950, nr 2, s. 131, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 12.09.2019r., I ACa 346/19). W wyniku przeprowadzonej przez powódkę na nowo procedury wypowiedzenia umowy, poprzedzonej procedurą restrukturyzacyjną, doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy, wskutek czego roszczenie powódki stało się wymagalne 21 sierpnia 2023 roku. Biorąc pod uwagę, że pozew w niniejszej sprawie został wniesiony przed upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia należało uznać za niezasadny.
Podkreślić przy tym należy, że strona powodowa miała prawo, oprócz żądania należności głównej, żądać za czas opóźnienia odsetek w umówionej wysokości, jako że zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c. , jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, przy czym dłużnik jest w opóźnieniu jeżeli nie spełnia świadczenia w określonym terminie. Jeżeli zaś stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (od dnia 1 stycznia 2016 roku odsetki ustawowe za opóźnienie); jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy ( art. 481 § 2 k.c. ).
Mając powyższe na względzie, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki dochodzoną pozwem kwotę 30 866,53 złotych z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, naliczanymi od dnia 15 marca 2024 roku do dnia zapłaty.
O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik sprawy, na podstawie art. 98 k.p.c. Ponieważ żądanie powódki zostało uwzględnione w całości, to stronie powodowej należy się zwrot niezbędnych kosztów poniesionych w celu dochodzenia praw ( art. 98 § 1 k.p.c. ). Koszty poniesione przez powódkę wyniosły 3 137,65 złotych i obejmowały: opłatę od pozwu w kwocie 1 000 złotych, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych, koszt odpisu poświadczonego notarialnie pełnomocnictwa w wysokości 5,54 złotych, koszt doręczenia korespondencji pozwanemu przez powódkę za pośrednictwem komornika w łącznej kwocie 343,91 złote oraz zaliczkę na poczet wynagrodzenia kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego w kwocie 1 771,20 złotych.
O wynagrodzeniu kuratora orzeczono na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 09.03.2018r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2018r. poz. 536) w zw. z § 2 pkt 5) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015., poz. 1800 ze zm.).
sędzia Anna Gajewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Piszu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Anna Gajewska
Data wytworzenia informacji: