Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Lisowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Judyta Masłowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 grudnia 2024 roku

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko K. L., M. N.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Powództwo oddala.

II.  Odstępuje od obciążania pozwanych K. L., M. N. kosztami procesu na rzecz powoda (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W..

Sygn. akt I C 250/24

UZASADNIENIE

(...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wytoczyła powództwo przeciwko K. L. i M. N. o zapłatę solidarnie na rzecz powoda kwoty 52 678,53 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (11 marzec 2024 roku) do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanych solidarnie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że powodowi przysługuje wymagalna wierzytelność wynikająca z umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...), którą powód zawarł w dniu 31 grudnia 2021 roku z W. S.. Kredytobiorczyni zmarła 22 marca 2023 roku, a spadek po niej, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Piszu wydanym 31 października 2023 roku w sprawie I Ns 392/23, nabyły córki - pozwane K. L. i M. N.. Powód wezwał pozwane do dobrowolnej spłaty przedmiotowego zadłużenia. Między stronami nie doszło do zawarcia w tej sprawie porozumienia.

Pozwane K. L. i M. N. nie kwestionowały, że powoda i matę pozwanych – W. S. – łączyła wskazana wyżej umowa kredytu, z której warunków pożyczkobiorczyni nie wywiązała się w całości. Nie kwestionowały również wysokości dochodzonego przez powoda roszczenia. Podniosły, że o zawarciu przez spadkodawczynię przedmiotowej umowy i o wysokości wynikającego z niej zadłużenia, dowiedziały się w grudniu 2023 roku, gdy otrzymały telefon od przedstawiciela firmy windykacyjnej. Zapewniły rozmówcę, że nie będą unikały odpowiedzialności za przedmiotowy dług. Przy kolejnym otrzymanym od firmy windykacyjnej telefonie, pozwane poinformowały, że z uwagi na swoją sytuację majątkową i dochodową nie są w stanie dokonać jednorazowej spłaty zadłużenia i zawnioskowały o jego rozłożenie w drodze ugody na raty. Usłyszały jednak odpowiedź odmowną. W związku z tym, pozwane poinformowały, że wystawią na sprzedaż odziedziczony po matce lokal mieszkalny i gdy tylko dojdzie do zawarcia umowy sprzedaży, dokonają natychmiastowej spłaty przedmiotowego zadłużenia. Pracownik kancelarii poinformował, że odnotuje ten fakt w dokumentacji i będzie dowiadywał się telefonicznie, czy sprzedaż lokalu została sfinalizowana.

Pozwane podniosły, że niezwłocznie zamieściły na stronach internetowych ogłoszenie o sprzedaży lokalu, jednak zainteresowania ofertą nie było. W marcu 2024 roku Bank wystąpił z pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym, o czym pozwane dowiedziały się już po fakcie, w rozmowie telefonicznej z pracownikiem firmy windykacyjnej. W dniu 17 lipca 2024 roku pozwane zawarły przedwstępną umowę sprzedaży odziedziczonego lokalu mieszkalnego, o czym tego samego dnia poinformowały firmę windykacyjną. Tytułem zadatku na poczet ceny sprzedaży lokalu, pozwane otrzymały kwotę 20 000 złotych, którą w dniu 17 lipca 2024 roku przelały na rzecz Banku na poczet częściowej spłaty przedmiotowego zadłużenia.

Pozwane podały, że umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego zostanie zawarta w terminie do 16 sierpnia 2024 roku, a wtedy niezwłocznie dokonają spłaty pozostałej części dochodzonego przez powoda roszczenia.

Pismem procesowym z dnia 1 sierpnia 2024 roku, pełnomocnik powoda w imieniu powoda cofnął pozew, bez zrzeczenia się roszczenia, co do kwoty 20 000 złotych i wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwoty 33 473,74 złote z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 32 678,53 złotych od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (11 marzec 2024 roku) do dnia zapłaty. Z uwagi na dokonanie ww. wpłaty już po wniesieniu pozwu, pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanych solidarnie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, liczonych od pierwotnie dochodzonej należności.

Pismami procesowymi z dnia 22 listopada 2024 roku pozwane K. L. i M. N. poinformowały, że zawarły umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego i w dniu 14 listopada 2024 roku w całości spłaciły zadłużenie wynikające z przedmiotowej umowy kredytu. Jednocześnie wniosły o nie obciążanie ich kosztami niniejszego procesu. Podkreśliły, że przedmiotowy dług nabyły w drodze dziedziczenia, nie unikały odpowiedzialności, od początku wyrażały wolę spłaty i spłaciły niezwłocznie po sprzedaży lokalu mieszkalnego odziedziczonego po zmarłej matce.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Wszelkie istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy okoliczności były bezsporne. Powoda (...) Bank Spółkę Akcyjna z siedzibą w W. i matkę pozwanych – W. S., łączyła o kredyt konsolidacyjny nr (...), zawarta w dniu 31 grudnia 2021 roku, z której warunków pożyczkobiorczyni nie wywiązała się w całości. Na skutek śmierci pożyczkobiorczyni, cała niespłacona należność stała się z dniem jej śmierci wymagalna. Zgodnie z postanowieniami umowy, oprócz zaległego kapitału do spłaty pozostają także skapitalizowane odsetki umowne.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Piszu wydanym w sprawie I Ns 392/23, spadkobiercami W. S. są jej córki – pozwane K. L. i M. N., na które, zgodnie z art. 922 § 1 k.c., z chwilą śmierci matki przeszły prawa i obowiązki zmarłej.

W świetle powyższego oraz art. 366 k.c. oczywistym jest, że powód mógł żądanie spełnienia przedmiotowego świadczenia skierować do wybranych przez siebie dłużników, tj. wszystkich łącznie, kilku z nich lub każdego z osobna. Wybór dokonywany przez wierzyciela nie podlega właściwie żadnym ograniczeniom, oczywiście poza generalną klauzulą nadużycia prawa podmiotowego z art. 5 k.c., czego jednak Sąd nie dopatrzył się w niniejszej sprawie.

Legitymacja czynna po stronie powoda została należycie wykazana i nie była kwestionowana przez stronę pozwaną. Pozwane nie kwestionowały również postanowień przedmiotowej umowy, wymagalności roszczenia ani jego wysokości.

W toku procesu, pozwane uregulowały całość dochodzonego przez powoda roszczenia wraz z należnymi na dzień zapłaty odsetkami. Doprowadziło to do wygaśnięcia zobowiązania, czego konsekwencją jest oddalenie powództwa.

W dniu zamknięcia rozprawy, to jest w dniu 5 grudnia 2024 roku do Sądu wpłynęło pismo procesowe pełnomocnika powoda, w którym pełnomocnik w imieniu powoda cofnął pozew bez zrzeczenia się roszczenia. Pismo to zostało jednak przedłożone przewodniczącemu przez pracownika sekretariatu po wydaniu w sprawie wyroku. Przy czym w okolicznościach niniejszej sprawy, skutek wyroku oddalającego powództwo i wyroku umarzającego postępowanie w związku z cofnięciem pozwu, jest taki sam. Nadto, cofnięcie pozwu bez zrzeczenia się roszczenia wymagałoby dla swojej skuteczności zgody pozwanych, które nie stawiły się na rozprawie w dniu 5 grudnia 2024 roku. Zachodziłaby zatem konieczność odroczenia rozprawy celem doręczenia pozwanym odpisu pisma procesowego zawierającego oświadczenie o cofnięciu pozwu i zakreślenia pozwanym terminu 14 dni na złożenie oświadczenia w przedmiocie cofnięcia pozwu, co doprowadziłoby do zbędnego przedłużenia niniejszego postępowania.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Przepis powyższy ma wprawdzie charakter wyjątkowy, stanowi bowiem odstępstwo od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy, będącej osnową systemu orzekania o kosztach procesu. W ten sposób ustawodawca - w określonych okolicznościach - przyznał prymat zasadzie słuszności, nie określił jednak "wypadku szczególnie uzasadnionego" ani nie podał jego przykładów, podobnie jak nie uczynił tego w innych przepisach kodeksu postępowania cywilnego, w których odwołał się do takich lub podobnych przypadków.

Dynamika postępowania cywilnego, różnorodność występujących w nim stanów faktycznych, a także rozmaitość stron i nieprzewidywalność ich zachowań nie pozwalają na sformułowanie uniwersalnej definicji normatywnej "wypadku szczególnie uzasadnionego". Prawodawca pozostawia ocenę w tym zakresie sądowi, odwołując się do jego kompetencji, bezstronności, doświadczenia oraz poczucia sprawiedliwości. Ocena sądu w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności rozpoznawanej sprawy.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie zachodził szczególnie uzasadniony wypadek, o którym mowa w art. 102 k.p.c., usprawiedliwiający odstąpienie od obciążenia pozwanych obowiązkiem zwrotu kosztów procesu stronie powodowej.

Pozwane nabyły przedmiotowy dług w drodze dziedziczenia, nie unikały odpowiedzialności i od początku wyrażały wolę jego niezwłocznej spłaty, do czego jednak niezbędna była sprzedaż lokalu mieszkalnego odziedziczonego po zmarłej matce, ponieważ pozwane nie posiadały środków finansowych na dokonanie jednorazowej spłaty, a powód nie wyrażał zgody na rozłożenie zobowiązania na raty.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 102 k.p.c., Sąd orzekł, jak w punkcie II. wyroku.