I C 438/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Piszu z 2025-01-15
Sygn. akt I C 438/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 stycznia 2025 r.
Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: |
sędzia Anna Gajewska |
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Judyta Masłowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2024 r. w P.
sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.
przeciwko H. W. (1)
o zapłatę
o r z e k a
I. Zasądza od pozwanej H. W. (1) na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 20 948,60 zł (dwadzieścia tysięcy dziewięćset czterdzieści osiem złotych 60/100) z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 16 906,40 zł od dnia 26.09.2024r. do dnia zapłaty.
II. Zasądza od pozwanej H. W. (1) na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1 022,54 zł (jeden tysiąc dwadzieścia dwa złote 54/100), tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sygn. akt I C 438/24 upr
UZASADNIENIE
(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystąpił z powództwem przeciwko H. W. (1) o zapłatę kwoty 20 948,60 złotych wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 16 906,40 złotych od dnia 26 września 2024 roku do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 25 stycznia 2019 roku zawarł z pozwaną umowę nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej (...) S.A., która została zaewidencjonowana na rachunku nr (...). Oprocentowanie karty w dniu zawarcia umowy wynosiło 10% w stosunku rocznym. W przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę części lub całości raty, należność z tego tytułu stawała się zadłużeniem przeterminowanym, od którego należne są odsetki w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.
Wobec zaprzestania przez pozwaną terminowego regulowania zobowiązań wynikających z umowy, powód poinformował pozwanego o powstałym zadłużeniu oraz o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, przypominając o konieczności spłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy.
W związku z brakiem spłaty powstałego zadłużenia, powód wypowiedział pozwanemu umowę pismem z dnia 1 listopada 2023 roku, co spowodowało, że całe zadłużenie z tytułu zawartej umowy wraz z odsetkami i należnymi opłatami stało się zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym, od którego naliczane były odsetki za opóźnienie.
Przed wytoczeniem powództwa powód wezwał pozwaną do zapłaty pismem z 4 marca 2024 roku. Pozwana nie dokonała jednak spłaty zadłużenia.
W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.
W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew zakwestionowała umocowanie osoby, która podpisała umowę o wydanie i używanie karty kredytowej w imieniu banku. Pozwana wskazała, że powód nie udowodnił faktu zawarcia umowy. W ocenie pozwanej umowa jest nieważna z uwagi na przewidziane w niej nadmierne koszty, które nie znajdują odzwierciedlenia w kosztach działalności powoda, są również nierynkowe i rażąco zawyżone. Pozwana zarzuciła również, że umowa nie została skutecznie wypowiedziana. Zakwestionowała, aby zaszły przewidziane w umowie okoliczności uprawniające powoda do wypowiedzenia umowy. Podała również, że wypowiedzenie umowy nie zostało podpisane przez osobę umocowaną do dokonywania tego typu czynności. Zakwestionowała również prawdziwość danych zawartych w dokumentach przedłożonych przez powoda.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 25 stycznia 2019 roku pomiędzy (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W., a H. W. (1) została zawarta umowa nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej. Umowa została zawarta na okres 12 miesięcy i była automatycznie przedłużona na kolejne 12 miesięcy o ile posiadacz karty lub (...) Bank (...) nie wypowie umowy. Bank przyznał H. W. (2) limit karty kredytowej w wysokości wynoszącej 3000 złotych. Rzeczywista stopa oprocentowania wynosiła 17,38%. Bank mógł wypowiedzieć umowę tylko z ważnych przyczyn: niedotrzymania przez posiadacza karty zobowiązań dotyczących warunków udzielenia limitu kredytowego określonych w umowie lub negatywnej oceny zdolności kredytowej. Termin wypowiedzenia umowy przez (...) Bank (...) S.A. wynosi dwa miesiące i liczony jest od dnia następującego po dniu doręczenia wypowiedzenia posiadaczowi karty.
(...) Bank (...) S.A. reprezentowała osoba prawidłowo umocowana do podpisania w imieniu banku przedmiotowej umowy.
(dowód: umowa k. 13-16, wydruk KRS k. 104-106, pełnomocnictwo k. 108-108v)
W dniu 28 października 2021 roku pomiędzy H. W. (1) a (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. została zawarta umowa nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej. Kwota limitu kredytowego została ustalona na kwotę 11 500 złotych. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Posiadacz karty zobowiązany był do dokonania wpłaty co najmniej minimalnej kwoty do zapłaty w wysokości wskazanej na zestawieniu transakcji płatniczych. Rzeczywista stopa oprocentowania wynosiła 12,33%. Umowa podlegała rozwiązaniu m.in., gdy posiadacz karty nie dotrzymuje warunków udzielenia limitu kredytowego lub gdy nastąpi negatywna ocena zdolności kredytowej – okres wypowiedzenia wynosi dwa miesiące i liczony jest od dnia następnego od dnia doręczenia wypowiedzenia przez (...) Bank (...) S.A. (...) Bank (...) S.A. reprezentowała osoba prawidłowo umocowana do podpisania w imieniu banku przedmiotowej umowy.
(dowód: umowa k. 8-12v, wydruk KRS k. 104-106, pełnomocnictwo k. 110-110v)
H. W. (2) zaprzestała terminowo regulować swoje zobowiązania wynikające z umowy. Na karcie powstało zadłużenie w kwocie 16 861,51 złotych. H. W. (2) nie spłacała zadłużenia ani w kwocie całkowitej, ani nie spłacała kwot minimalnych, które pozwalałyby na kontynuowanie umowy.
(dowód: zestawienie operacji na karcie k. 17-19, zestawienie opłat k. 20-21v, 28-29, 36-37, 43v-44v, 51-51v, zestawienie operacji k. 22-27v, 29v-35v, 37v-43, 45-50v, 52-56, szczegółowe rozliczenie k. 57, historia operacji k. 103)
Pismem z 20 sierpnia 2023 roku (...) Bank (...) S.A. wezwał H. W. (1) do zapłaty kwoty 1029,47 złotych w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania pisma. Pismo zostało doręczone 28 sierpnia 2023 roku
Pismem z 1 listopada 2023 roku (...) Bank (...) S.A. wypowiedział H. W. (1) umowę z uwago na niedotrzymanie zobowiązań dotyczących warunków udzielania limitu kredytowego. Okres wypowiedzenia wynosił dwa miesiące. Wypowiedzenie umowy zostało doręczone w dniu 7 listopada 2023 roku.
(...) Bank (...) S.A. reprezentowała osoba prawidłowo umocowana do podpisania w imieniu banku przedmiotowego wypowiedzenia umowy
(dowód: zawiadomienie o przekroczeniu limitu i zaległości na rachunku karty kredytowej k. 58-59, wydruk śledzenie przesyłek k. 59, wypowiedzenie umowy k. 60, potwierdzenie doręczenia k. 61, wydruk KRS k. 104-106, pełnomocnictwo k. 109, 111)
Pismem z dnia 4 marca (...) Bank (...) S.A. wezwał H. W. (1) do zapłaty 18 424,81 złotych w terminie 7 dni od doręczenia wezwania. Wezwanie zostało doręczone 8 marca 2024 roku.
(dowód: wezwanie do zapłaty k. 62, potwierdzenie doręczenia k. 63)
Sąd zważył, co następuje:
Stan faktyczny przedmiotowej sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zaoferowanych przez stronę powodową. Pozwana poza twierdzeniami prezentowanymi w odpowiedzi na pozew nie rozwinęła w żaden sposób swoich zarzutów. Dokumenty załączone do pozwu przez stronę powodową, których autentyczność i wiarygodność, w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie nasuwały żadnych wątpliwości i nie zostały skutecznie zakwestionowana przez pozwaną.
Zdaniem Sądu, wszystkie podniesione przez stronę pozwaną zarzuty, w świetle przedłożonych przez powódkę dokumentów, uznać należało za chybione.
W sprawie poza sporem pozostawał fakt, że strony łączyła umowa nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej. Pozwana nie kwestionowała, że zawnioskowała o przedmiotową kartę oraz otrzymała przewidziane umową środki finansowe.
Zawarta przez strony niniejszego sporu umowa pożyczki jest, według obowiązującego w dacie zawarcia tej umowy stanu prawnego, umową o kredyt konsumencki określoną w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Zgodnie z treścią tego przepisu przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550,00 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 2 pkt 5 powołanej ustawy, za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę o kredyt odnawialny. Jak z kolei stanowi przepis art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.
Okoliczności niniejszej sprawy nie dają podstaw do przyjęcia, że pozwana zawierała przedmiotową umowę pożyczki w innym charakterze niż konsument w rozumieniu art. 22 1 k.c.
Pozwana w pierwszej kolejności podniosła zarzut, iż nie zostało wykazane umocowanie osoby reprezentującej bank do wykonywania czynności faktycznych i prawnych w zakresie zawarcia umowy oraz jej wypowiedzenia, a tym samym, iż umowa jest nieważna.
Zgodnie z art. 103 § 1 i 2 k.c., jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
Kwestia istnienia lub braku należytego umocowania pełnomocnika powoda do zawarcia umowy kredytu nie może bezpośrednio powodować nieważności umowy i uznaniem zarzutu bezzasadności powództwa. Ważność umowy, zawartej przez osobę występującą jako pełnomocnik, ale niemającą umocowania lub działającą poza zakresem umocowania, zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Nie jest zatem bezwzględnie nieważna, lecz jest dotknięta sankcją bezskuteczności zawieszonej - jej ważność jest uzależniona od potwierdzenia przez uprawnioną osobę. Osobą uprawnioną do potwierdzenia takiej umowy jest osoba, w której imieniu działał tzw. rzekomy pełnomocnik.
Tym samym ważność umowy z powołaniem się na brak umocowania lub przekroczenie granic umocowania przez pełnomocnika, może kwestionować osoba, w której imieniu działał rzekomy pełnomocnik. Osoba, która zawarła umowę z rzekomym pełnomocnikiem, nie może na tej podstawie kwestionować ważności umowy. Wszak jej oświadczenie woli jest wiążące i powinna oczekiwać na potwierdzenie umowy przez drugą stronę, czyli wykorzystać możliwość z art. 103 § 2 k.c., a nie powoływać się na nieważność umowy. Pozwana tymczasem nie wyznaczyła Bankowi odpowiedniego terminu do potwierdzenia umowy, nie wykazała też, jakoby powołała się na ten zarzut. Powódka również nie kwestionowała czynności podjętych przez swojego pełnomocnika i w oparciu o zawarte umowy zapewniła pozwanej ochronę ubezpieczeniową.
Obie strony uznawały zatem ważność tych umów i przystąpiły do ich wykonania. Nie zasługuje zatem na uwzględnienie zarzut nieważności przedmiotowej umowy z powołaniem się na wadliwe umocowanie (niewykazanie przez powoda umocowania) pełnomocnika Banku.
Odnosząc się do zarzutu abuzywności postanowień umowy z uwagi na przewidziane w niej nadmierne koszty, wskazać należy, że przesłanki uznania danych postanowień za niedozwolone zostały określone w art. 385 1 § 1 k.c. Zgodnie z treścią tego przepisu, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
W myśl art. 385 1 § 3 k.c., nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Oznacza to, że pozwany nie miał możliwości negocjowania i nie miał wpływu na kształt postanowień umownych w tym zakresie. Konsument mógł zatem albo podpisać umowę na proponowanych we wzorcu umownym warunkach albo odmówić zawarcia umowy.
Dla uznania spornych klauzul za abuzywne konieczne jest ustalenie czy klauzule te kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Najogólniej rzecz ujmując, postanowienia umowy lub wzorca umownego rażąco naruszają interes konsumenta, jeżeli poważnie, znacząco odbiegają od sprawiedliwego wyważenia praw i obowiązków stron. W wyroku z dnia 13 lipca 2005 r. I CK 832/04 Sąd Najwyższy stwierdził, że "w rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c. "rażące naruszenie interesów konsumenta" oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast "działanie wbrew dobrym obyczajom" w zakresie kształtowania treści takiego stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku".
W ocenie Sądu umowa o wydanie karty kredytowej nie zawiera klauzul abuzywnych. Sąd nie dopatrzył się w niniejszej sprawie, aby powód pobierał od pozwanej zawyżone opłaty lub prowizje. Pozwana natomiast twierdząc, że koszty związane z umową są za wysokie nie potrafiła wskazać, które koszty są rażąco zawyżone. Należy dodać, że pierwsza umowa o wydanie i używanie karty kredytowej została zawarta w styczniu 2019 roku, a kolejna w październiku 2021 roku. Pozwana korzystała z karty kredytowej przez kilka lat. Podkreślenia wymaga, że pozwana miała możliwość wypowiedzenia umowy o kartę kredytową w każdym czasie. Skoro więc uważała, że koszty związane z przedmiotową umową są zbyt wysokie, mogła przedmiotową umowę wypowiedzieć bez ograniczeń.
W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała, że postanowienia umowne dotyczące wysokości kosztów, są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumenta. Zdaniem Sądu nie sposób było uznać opłat i prowizji wynikających z umowy za zawyżone i stanowiące niedozwolone postanowienia umowne. Prowizja pełni rolę wynagrodzenia za zawarcie umowy kredytu, które to – w świetle przepisów ustawy o kredycie konsumenckim – jest jak najbardziej dopuszczalne (w granicach wyznaczonych przez art. 36a ustawy). Pobieranie przez pożyczkodawcę takiej prowizji ma swój ekonomiczny sens. Pobieranie przez pożyczkodawcę wyłącznie odsetek od pożyczonej kwoty nie zrekompensowałoby ryzyka związanego z umową i tym bardziej nie uczyniło tej umowy opłacalnej dla powoda (powód jako przedsiębiorca udziela bowiem pożyczek w celach zarobkowych, a nie dobroczynnych, i nie ma podstaw by uniemożliwiać jej pobierania z tytułu umów pożyczek godziwego wynagrodzenia).
Z przedłożonego przez powódkę i załączonego do akt sprawy wykazu operacji finansowych na koncie klienta oraz zawiadomienia o przekroczeniu limitu i zaległości na rachunku karty kredytowej 20 sierpnia 2023 roku (k. 58), wynika, że na dzień skierowania do pozwanej wspomnianego zawiadomienia do zapłaty posiadała ona wymagalne zaległości w spłacie karty kredytowej w kwocie 17 587,53 złotych (kapitał, odsetki umowne, odsetki karne). Minimalna kwota do zapłaty wynosiła 1029,47 złotych. Wezwanie do zapłaty zostało skutecznie doręczone pozwanej w dniu 28 sierpnia 2023 roku (k. 59) i pozostało bezskuteczne. Powyższe uprawniało powódkę do wypowiedzenia umowy. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało skutecznie doręczone pozwanej w dniu 7 listopada 2024 roku, co potwierdza załączone do akt sprawy zwrotne potwierdzenie odbioru (k. 54). Wypowiedzenie umowy było równoznaczne z postawieniem w stan natychmiastowej wykonalności należnej pożyczkodawcy całkowitej kwoty do zapłaty, od której - zgodnie z umową - pożyczkodawcy przysługują odsetki maksymalne za opóźnienie liczone od daty wymagalności roszczenia.
Twierdząc, że brak było podstaw do wezwania do zapłaty i do wypowiedzenia umowy, pozwana winna była przedłożyć stosowne dowody, czego jednak nie uczyniła ograniczając się do gołosłownych twierdzeń, a zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.
Wobec powyższego, podniesiony przez stronę pozwaną zarzut bezzasadnego wezwania pozwanej do zapłaty i wypowiedzenia umowy pożyczki, Sąd uznał za chybiony.
Jak wynika z wykazu operacji finansowych na koncie klienta (k. 57) na dzień 24 września 2023 roku zadłużenie pozwanej z tytułu umowy o wydanie i używanie karty kredytowej wynosiło:
- kwota 16 906,40 złotych – kapitał wymagalny niespłacony,
- kwota 1082,55 złotych – odsetki zapadłe niespłacone naliczone od 25 sierpnia 2023 roku do 8 stycznia 2024 roku,
- kwota 2699,23 złotych – odsetki karne niespłacone naliczone od 9 stycznia 2024 roku do 24 września 2024 roku,
- kwota 250 złotych – koszty, opłaty, prowizje niespłacone.
Pozwana nie przedłożyła dowodów kwestionujących ww. wyliczenia powódki.
W ocenie Sądu, brak jest podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentów przedłożonych przez powódkę w niniejszej sprawie, a przynajmniej takich podstaw nie przedstawiła strona pozwana. Przypomnieć trzeba, że strona, na której spoczywa ciężar dowodu nie musi ograniczać się do dokumentów urzędowych lub prywatnych, lecz może korzystać z wszelkich środków dowodowych, w tym innych form dokumentowych pochodzących np. z systemów informatycznych, które stanowią inny środek dowodowy w rozumieniu art. 77 3 k.c. oraz art. 308 i art. 309 k.p.c.
Reasumując, Sąd uznał, że strony wiązała ważna i w pełni skuteczna umowa, w wyniku której powódka udzieliła pozwanej umówioną kwotę kredytu odnawialnego, zaś pozwana miała obowiązek jej zwrotu wraz z odsetkami. Przedłożone przez powódkę i załączone do akt dokumenty, w szczególności wezwanie do zapłaty poprzedzające oświadczenie o wypowiedzeniu umowy oraz samo wypowiedzenie, pozostają w logicznym związku z tą umową i odwołują się do jej treści, a wskazywane w nich kwoty zadłużenia znajdują potwierdzenie w sporządzonych rozliczeniach dokonanych na podstawie systemów informatycznych powódki. Prawdziwość i wiarygodność tych dokumentów nie została podważona przez stronę pozwaną.
W konsekwencji Sąd na podstawie przepisów art. 720 § 1 k.c., umowy pożyczki gotówkowej z dnia 17 sierpnia 2021 roku oraz art. 481 § 2 1 k.c. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 24 077,11 złotych z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od dnia 7 października 2023 roku do dnia zapłaty.
Mając na uwadze wynik procesu Sąd, w oparciu o przepisy art. 98 k.p.c., zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1022,54 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu - w tym kwotę 1000 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, kwotę 17,00 złotych tytułem zwrotu opłaty uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa oraz kwotę 5,54 złotych tytułem kosztów odpisu poświadczonych notarialnie pełnomocnictw wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Piszu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Anna Gajewska
Data wytworzenia informacji: