Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Magdalena Łukaszewicz
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Anita Topa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2023 roku

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zasądzenie renty wyrównawczej

o r z e k a:

I.  Zasądza od pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. K. rentę w wysokości 2 500 zł (dwa tysiące pięćset złotych) miesięcznie, płatną do 10-ego dnia każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z miesięcznych rat renty, począwszy od grudnia 2022 roku.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Nakazuje pobrać od pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 1 602 zł (jeden tysiąc sześćset dwa złote) tytułem części opłaty sądowej od pozwu.

IV.  Zasądza od pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. K. kwotę 2 408,92 zł (dwa tysiące czterysta osiem złotych 92/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2022 roku M. K. wytoczył powództwo przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę tytułem renty wyrównawczej kwoty 3 000 złotych płatnej do 10-ego dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od 1 maja 2022 roku. Ponadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 14 marca 2015 roku w O. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym to kierujący pojazdem marki B. o nr rej. (...), Ł. M., poruszając się drogą podporządkowaną nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu, czym doprowadził do uderzenia w bok samochodu marki V.. W wyniku powyższego, powód będący pasażerem pojazdu marki B. doznał urazu. W dacie ww. zdarzenia, Ł. K. posiadał polisę OC zawartą z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń.

Powód podał, że w wyniku wybuchu poduszki powietrznej i uderzenia odłamkami plastikowymi w twarz powoda, powód doznał twardego uszkodzenia prawej gałki ocznej i utracił wzrok w prawym oku. W sprawie o odszkodowanie i zadośćuczynienie, prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Olsztynie, ustalono, iż dysfunkcja powstała w wyniku wypadku uniemożliwia powodowi wykonywanie szeregu prac, między innymi prac na wysokości, z wykorzystaniem urządzeń w ruchu, czy też pracy jako kierowca zawodowy. Z całą pewnością powód nie może wykonywać też wyuczonego zawodu spawacza.

Powód podniósł nadto, że od czasu kiedy wrócił do pracy, zatrudniony jest jako pomocnik drukarza i osiąga dochody na poziomie 3000-3500 zł netto miesięcznie, o ile wyrabia nadgodziny. Jednocześnie powód wskazał, że gdyby mógł pracować w wyuczonym zawodzie spawacza, osiągałby zdecydowanie większe dochody. To samo dotyczy zawodów związanych z budownictwem, czy też zawodowym kierowaniem pojazdami. Aktualna analiza rynku pracy spawacza wskazuje, że minimalne zarobki początkującego pracownika z uprawnieniami MIG MAG, to kwota około 5 000 zł netto, przy czym oczywistym jest, iż powód do dnia dzisiejszego miałby możliwość zwiększania zakresu uprawnień oraz zdobywałby doświadczenie, które z pewnością przekładałoby się na zarobki, które w przypadku doświadczonego spawacza sięgają nawet kwoty 60 zł netto za godzinę pracy, a w krajach zachodnich to stawka 18-24 euro za godzinę.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem powoda żądana kwota renty wyrównawczej w kwocie 3 000 zł miesięcznie jest całkowicie uzasadniona i uwzględnia jedynie najniższą dysproporcję w zakresie porównania możliwości zarobkowych powoda przed wypadkiem i po wypadku.

Odnośnie daty odsetek powód wskazał, że w kwietniu 2022 roku powód po raz kolejny dostarczył pozwanemu dokumenty, którymi pozwany i tak dysponował na długo wcześniej, i nie wydał w tym przedmiocie żadnej decyzji.

Pozwany (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W ocenie pozwanego, w niniejszej sprawie nie ma podstaw by przyjąć za udowodnione, że gdyby nie wypadek z dnia 14 marca 2015 roku powód z całą pewnością pracowałby jako spawacz i otrzymywał wynagrodzenie oscylujące w granicach 5 000 zł netto, miał możliwość pracy przy stawce godzinowej 60 zł netto, czy też w krajach zachodnich 18-24 euro. Powód nie przedstawił dowodów w tym zakresie. Niezależnie od powyższego pozwany podkreślił, że z przedłożonego przez powoda zaświadczenia o zarobkach z dnia 30 listopada 2021 roku wynika, że aktualnie powód zarabia około 3000-3500 zł, i biorąc pod uwagę twierdzenia powoda, że jako spawacz uzyskiwałby wynagrodzenie „około 5 000 zł netto”, to żądanie renty wyrównawczej w wysokości 3 000 zł miesięcznie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 14 marca 2015 roku na skrzyżowaniu ulic (...) w O. samochód osobowy marki B. o nr rej. (...) kierowany przez Ł. M., którego pasażerem był 23-letni M. K., zderzył się z samochodem marki V. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez G. G.. Kierujący samochodem marki B. poruszający się drogą podporządkowaną nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu i uderzył w bok samochodu marki V..

W momencie wypadku sprawca zdarzenia, Ł. M., posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Podczas zderzenia M. K. siedział na fotelu pasażera obok kierowcy samochodu marki (...). Miał zapięte pasy bezpieczeństwa. W momencie odpalenia poduszki powietrznej pochylony był do przodu, albowiem podnosił jakiś przedmiot z wycieraczki. Siła bezwładności spowodowana hamowaniem, ciągnąca jego ciało do przodu nie pozwoliła mu na szybkie oparcie się o fotel. W tym też momencie nastąpiła eksplozja poduszki powietrznej. Powyższe spowodowało, że jego twarz nie zgłębiła się w miękką poduszkę, już rozwiniętą, lecz została uderzona przez poduszkę dopiero rozwijającą się, która podczas rozwijania się uzyskała prędkość około 300 km/h.

Wskutek powyższego, M. K. doznał urazu oka prawego. Przed wypadkiem nie miał żadnych schorzeń oczu.

Pomimo bezzwłocznie podjętego specjalistycznego leczenia, które trwało około dwa lata i w tym czasie powód poddawany był licznym zabiegom okulistycznym, wypadek spowodował, że M. K. całkowicie oślepł na prawe oko. Trwały uszczerbek na jego zdrowiu wynosi 35%.

W związku z brakiem widzenia obuocznego, M. K. nie może wykonywać szeregu prac, m.in. pracy na wysokości powyżej 3 metrów, pracy przy maszynach będących w ruchu, pracy z bronią, pracy jako kierowca zawodowy, a także pracy w wyuczonym zawodzie spawacza.

(dowód: ustalenia Sądu Okręgowego w Olsztynie zawarte w pisemnym uzasadnieniu wyroku z dnia 26.11.2019r. wydanego w sprawie o zadośćuczynienie sygn. akt I C 381/19, w pełni podzielone przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku rozpoznający apelacje obu stron sygn. akt I ACa 72/20)

Przed wypadkiem M. K. pracował przez dwa lata jako spawacz. Posiadał ukończony, trwający kilka miesięcy, kurs w zakresie spawania (...). Zamierzał ukończyć kurs na spawanie elektrodą oraz tigiem, zdobyć doświadczenie w pracy jako spawacz i wyjechać za granicę do pracy w tym zawodzie. Dlatego też uczył się języka angielskiego. Na skutek utraty widzenia w jednym oku, M. K. nie może wykonywać pracy w zawodzie spawacza, istnieje bowiem ryzyko uszkodzenia drugiego oka.

Od stycznia 2019 roku M. K. zatrudniony jest w drukarni na stanowisku pomocnika operatora maszyn drukarskich. Pracuje w systemie czterozmianowym. Zarabia od 2 700 do 3 800 złotych netto miesięcznie. Wysokość wynagrodzenia zależy od wypracowanych nadgodzin i premii uznaniowych.

Za czwarty kwartał 2022 roku M. K. osiągnął średnie wynagrodzenie (z nadgodzinami i premią uznaniową) w wysokości 4 561,08 złotych brutto.

Między wynagrodzeniem jakie powód mógłby uzyskiwać pracując w wyuczonym zawodzie spawacza, a wynagrodzeniem, jakie obecnie uzyskuje, występuje znaczna dysproporcja. Minimalne zarobki początkującego spawacza z uprawnieniami (...) to kwota około 5 000 zł netto miesięcznie, natomiast zarobki doświadczonego spawacza sięgają nawet 60 zł za godzinę pracy netto.

(dowód: zeznania świadków M. J. k. 71v, J. K. k. 71v-72 i W. K. k. 72; zeznania powoda k. 72v; zaświadczenie o zarobkach powoda k. 51; oferty pracy k. 17-18)

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2022 roku wyniosło 6 733,49 złotych.

(dowód: Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 09.02.2023r.)

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną dochodzonego przez powoda roszczenia stanowi przepis art. 444 § 2 k.c. zgodnie z którym, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Renta przewidziana we wskazanym wyżej przepisie wyrównuje szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, która wynika z braku możliwych do uzyskania dochodów wskutek utraty bądź ograniczenia zdolności do pracy. W orzecznictwie podkreśla się, że renta z art. 444 § 2 k.c. przysługująca poszkodowanemu, który zachował częściowo zdolność do pracy, powinna odpowiadać różnicy między zarobkami, jakie mógłby osiągać, gdyby nie uległ wypadkowi, a wynagrodzeniem, jakie – w konkretnych warunkach, a nie jedynie teoretycznie – jest w stanie uzyskać przy wykorzystaniu swej uszczuplonej zdolności do pracy, z tym zastrzeżeniem, że poszkodowany nie ma obowiązku podjęcia się każdej pracy. Szkoda wyraża się więc różnicą między potencjalnymi dochodami, jakie poszkodowany przypuszczalnie osiągałby, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała, a wszelkimi dochodami, jakie może faktycznie osiągać bez zagrożenia stanu zdrowia (tak SA w Białymstoku w wyroku z dnia 20 czerwca 2018 r. w sprawie III APa 5/18, Legalis nr 1824209; podobnie SN w wyroku z dnia 8 czerwca 2005 r. w sprawie V CK 710/04, Legalis nr 243419).

Celem renty z art. 444 § 2 k.c. jest kompensowanie szkody przyszłej i ciągłej, co stanowi wyjątek od zasady, że kompensacji podlega tylko szkoda istniejąca w chwili wyrokowania. Dochodzenie renty jest związane z ustaleniem szkody, pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem sprawczym.

Wskazane w art. 444 § 2 k.c. następstwa wywołania uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia muszą mieć charakter trwały, lecz nie muszą mieć charakteru nieodwracalnego. Każda z tych okoliczności może stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów.

Wykazanie przesłanek zastosowania art. 444 § 2 k.c. spoczywa, zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodowego wskazaną w art. 6 k.c. – na tym, kto z poniesionej szkody wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne (czyli na powodzie).

W orzecznictwie częstokroć podnoszone jest, iż ewentualne trudności dowodowe związane ze ścisłym wykazaniem wysokości takiej szkody, niwelowane w przypadku art. 444 § 2 k.c. m.in. dzięki pojęciu „odpowiedniej” renty, mogą być w takim wypadku łagodzone przez zastosowanie art. 322 k.p.c. (tak SN w wyroku z 30.06.2021r. w sprawie IV CSKP 52/21 i w wyroku z 10.11.2022r. w sprawie II CSKP 660/22, Legalis).

Poza sporem było, iż na skutek zdarzenia z dnia 14 marca 2015 roku powód (mający wówczas 23 lata) poniósł szkodę – doznał trwałego uszkodzenia ciała w postaci całkowitej utraty wzroku w oku prawym – za którą to szkodę odpowiedzialność ponosi pozwany.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków M. J., J. K. i W. K. oraz korelujących z nimi zeznań powoda, wykazał, iż przed wypadkiem powód pracował przez dwa lata jako spawacz, posiadając ukończony, trwający kilka miesięcy, kurs w zakresie spawania (...). Zamierzał on ukończyć kurs na spawanie elektrodą oraz tigiem, zdobyć w kraju doświadczenie w pracy jako spawacz i wyjechać za granicę do pracy w tym zawodzie. Będąca wynikiem wypadku z dnia 14 marca 2015 roku utrata wzroku w oku prawym, z uwagi na duże ryzyko uszkodzenia drugiego oka i utraty wzroku, uniemożliwia powodowi wykonywanie pracy w zawodzie spawacza. Z powodu braku widzenia obuocznego, powód nie może wykonywać szeregu prac, m.in. pracy na wysokości powyżej 3 metrów, pracy przy maszynach będących w ruchu, pracy z bronią, pracy jako kierowca zawodowy.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, iż analogiczne ustalenia poczynione zostały przez Sąd Okręgowy w Olsztynie i podzielone przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku rozpoznający apelację obu stron, w sprawie z powództwa M. K. przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę zadośćuczynienia za doznaną w wyniku przedmiotowego wypadku krzywdę. W sprawie tej Sąd ustalił ponadto, że między wynagrodzeniem jakie powód mógłby uzyskiwać pracując w wyuczonym zawodzie spawacza, a wynagrodzeniem, jakie obecnie uzyskuje pracując na stanowisku pomocnika drukarza, występuje znaczna dysproporcja, bowiem spawacze zarabiają średnio 10 000 – 12 000 złotych miesięcznie, natomiast pomocnik drukarza około 2 500 zł.

Z załączonego do akt sprawy zaświadczenia o zarobkach wynika, że za czwarty kwartał 2022 roku, za pracę na stanowisku pomocnika operatora maszyn drukarskich powód osiągnął średnie wynagrodzenie w wysokości 4 561,08 złotych brutto.

Pełnomocnik powoda wskazał, że minimalne zarobki początkującego spawacza z uprawnieniami (...) to kwota około 5 000 zł netto, a w przypadku doświadczonego spawacza nawet 60 zł netto za godzinę pracy. Na dowód powyższego przedłożył wydruk ze strony olx.pl przedstawiający ofertę pracy na stanowisku spawacza. Przesłuchany w charakterze strony powód zeznał, że z zawodem spawacza wiązał swoją przyszłość, poprzez stosowne kursy zwiększał zakres swoich uprawnień, zmierzał nadal poszerzać swoje umiejętności, uprawnienia i zdobywać doświadczenie, co umożliwiłoby mu zdobycie zatrudnienia w tym zawodzie za granicą.

Mając na uwadze powyższe, tj. istniejące w chwili zdarzenia wywołującego szkodę możliwości powoda, wynikające z uzyskanych przez niego kwalifikacji, w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, należy przypuszczać, że gdyby nie wypadek z dnia 14 marca 2015 roku, powód wykonywałby dzisiaj pracę w zawodzie spawacza. Oczywistym przy tym jest, iż do dnia dzisiejszego powód miałby możliwość zwiększania zakresu swoich uprawnień oraz zdobywałby doświadczenie, co w perspektywie czasu przełożyłoby się na wyższe od przeciętych dochody lub doprowadziło do innych, także wymiernych wprost finansowo przejawów powodzenia na dalszym etapie jego aktywności zawodowej i społecznej. Te realnie spodziewane, szczególnie dobre perspektywy powoda zostały wykluczone przez konsekwencje zdarzenia z 14 marca 2015 roku.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że obniżenie dochodów z pracy zarobkowej i spowodowana brakiem widzenia obuocznego niemożność wykonywania szeregu prac umożliwiających osiągnięcie dochodu znacznie wyższego od wynagrodzenia pomocnika drukarza, pozostają w faktycznym związku z wyrządzoną powodowi szkodą, tj. uszkodzeniem ciała - utratą wzroku w oku prawym - w wyniku wypadku z 14 marca 2015 roku.

Biorąc pod uwagę wiek powoda i czas, który upłynął od daty wypadku (8 lat), a w ciągu którego powód przypuszczalnie zwiększyłby zakres swoich uprawnień i zdobył znaczące doświadczenie oraz fakt, iż ścisłe udowodnienie przez powoda wysokości szkody w zakresie obniżonego dochodu jest nader utrudnione, Sąd uznał, iż zasadnym i słusznym w niniejszej sprawie będzie odniesienie się do wysokości przeciętnego wynagrodzenia za pracę w gospodarce narodowej. Pozew w przedmiotowej sprawie wniesiony został w czwartym kwartale 2022 roku. Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 9 lutego 2023 roku, przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2022 roku wyniosło 6 733,49 złotych. Różnica pomiędzy ww. wynagrodzeniem, a średnim miesięcznym wynagrodzeniem osiągniętym przez powoda w czwartym kwartale 2022 roku wyniosła 2 172,41 złotych (6 733,49 zł – 4 174,97 zł), przy czym, jak zaznaczył powód, wysokość jego wynagrodzenia uzależniona jest od ilości wypracowanych nadgodzin, bez których zarabia najniższą krajową plus 300 złote premii uznaniowej.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 444 § 2 k.c. przy zastosowaniu art. 322 k.c. oraz na podstawie art. 481 k.c., Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda rentę w wysokości 2 500 złotych miesięcznie, płatną do 10-ego dnia każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z miesięcznych rat renty, począwszy od grudnia 2022 roku (data wniesienia pozwu), i oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

W ocenie Sądu ww. kwota jest odpowiednia w rozumieniu art. 444 § 2 k.c. i kompensuje widoczne ograniczenie szans na dostatniejsze oraz bardziej udane życie powoda wskutek doznania przez niego uszczerbku na zdrowiu w wyniku przedmiotowego wypadku, za skutki którego odpowiedzialność ponosi pozwany.

O kosztach procesu, wobec jedynie częściowego uwzględnienia żądań pozwu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., biorąc pod uwagę wygranie sprawy przez powoda w 83,3%. Poniesione przez powoda koszty procesu wyniosły łącznie 3 617 złotych, w tym: kwota 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa i kwota 3 600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Zatem 83,3% ze wskazanej wyżej kwoty wynosi 3 012,96 złotych. Na koszty procesu pozwanego składała się kwota 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonych pełnomocnictw i kwota 3 600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Łącznie 3 617 złotych, z czego 16,7% wynosi 604,04 złotych. Sąd dokonał kompensacji kosztów i zasądził od pozwanego na rzecz powoda 2 408,92 złotych (3 012,96 – 604,04 zł = 2 408,92 zł) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Nadto na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2020r., poz. 755), Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu łącznie 1 602 złote, w tym kwotę 1 500 złotych tytułem części opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony postanowieniem z dnia 14 grudnia 2022 roku (1 800 zł x 83,3%) i kwotę 102 złote tytułem zwrotu części wydatków na koszty podróży świadka M. J., które tymczasowo wyłożone zostały przez Skarb Państwa (121,90 zł x 83,3%).