Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2025 roku

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Paula Wacławek

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Judyta Masłowska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2025 roku w Piszu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank spółki akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko Gminie O.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej Gminy O. na rzecz powoda (...) Bank spółki akcyjnej
z siedzibą w W. kwotę 20.120,83 zł (dwadzieścia tysięcy sto dwadzieścia złotych osiemdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia 9 grudnia 2024 roku do dnia zapłaty;

2.  zastrzega pozwanej Gminie O. prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie swej odpowiedzialności do wartości ustalonego
w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku po Z. C.;

3.  odstępuje od obciążania pozwanej Gminy O. kosztami procesu.

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 29 kwietnia 2025 roku

Pozwem z dnia 9 grudnia 2024 roku powód (...) Bank spółka akcyjna z siedzibą
w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej Gminy O. kwoty 20.120,83 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu. Nadto, powód wniósł o wpisanie zastrzeżenia w orzeczeniu kończącym postępowanie, że pozwanej przysługuje prawo do powoływania się na ograniczenie swej odpowiedzialności do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku po Z. C.. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że Z. C. zawarł umowę kredytu gotówkowego, który to nie został przez niego spłacony, zaś pozwana Gmina O. nabyła spadek po w/w, a tym samym jako spadkobierca pozostaje zobowiązana do zapłaty niespłaconych rat kredytu. Pozew obejmował raty za okres od stycznia 2021 roku do sierpnia 2023 roku (pozew k. 3-6).

W odpowiedzi na pozew Gmina O. wniosła w pierwszej kolejności o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu prawomocnego zakończenia sprawy o sporządzenie spisu inwentarza, prowadzonej przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu M. M. za sygn. akt Kmn 180/23, dotyczącej spadkodawcy Z. C.. W dalszej kolejności pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na swą rzecz kosztów procesu. W przypadku uwzględnienia powództwa w całości lub w części, pozwana wniosła o zastrzeżenie, że przysługuje jej prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku po Z. C., a także o nieobciążanie pozwanej kosztami postępowania. Pozwana zakwestionowała swą odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy objęte pozwem (odpowiedź na pozew k. 68-70).

Postanowieniem z dnia 3 marca 2025 roku Sąd oddalił wniosek pozwanej o zawieszenie postępowania (postanowienie z 03/03/2025r. k. 110).

Na dalszym etapie strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie (replika k. 101-108, protokół z rozprawy k. 122).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 czerwca 2016 roku pomiędzy Z. C. (Kredytobiorca) a Bankiem (...) spółką akcyjną z siedzibą w G. (Kredytodawca) zawarta została umowa kredytu gotówkowego przeznaczonego częściowo na spłatę innych kredytów o numerze (...). Umowa stanowiła, że:

Bank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek z dnia 20/06/2016 r., na warunkach określonych w tejże umowie, na okres od 22/06/2016 r. do 22/06/2024 r., kredytu gotówkowego w wysokości: 1) 41.037,35 złotych, udostępnionego na spłatę innych kredytów/pożyczek oraz na cele konsumpcyjne Kredytobiorcy, stanowiącą całkowitą kwotę kredytu, jaką Kredytobiorca może w sposób dowolny dysponować; 2) 7.550,87 złotych na opłacenie prowizji od udzielonego kredytu. Kwota udzielonego kredytu, która zostanie wypłacona zgodnie z niniejszą umową i od której Bank nalicza odsetki wynosi: 48.588,22 złotych (§ 1 ust. 1 umowy).

Strony ustalają, że kwota kredytu przeznaczona na spłatę innych kredytów/pożyczek oraz na cele konsumpcyjne Kredytobiorcy, stanowiąca całkowitą kwotę kredytu udostępnioną Kredytobiorcy oraz część kredytu przeznaczona na zapłacenie prowizji i kosztu ubezpieczenia (o ile występują) zostanie wypłacona w dniu 22/06/2016 r. Kredytobiorca upoważnia Bank do przekazania kwoty udzielonego kredytu na rachunek nr (...) w wysokości 36.037,35 złotych na spłatę innych kredytów/pożyczek. Pozostałą kwotę kredytu przeznaczoną na cele konsumpcyjne w wysokości 5.000 złotych Kredytobiorca otrzyma w formie przelewu na rachunek nr (...). Wypłata pozostałej części kredytu przeznaczonej na zapłacenie prowizji (o ile występuje) następuje poprzez wzajemne potrącenie z kwoty udzielonego kredytu wierzytelności Banku (...) (§ 2 ust. 1-4 umowy).

Kredytobiorca jest zobowiązany ponieść wszelkie koszty związane z zawarciem
i realizacją niniejszej umowy. Kredyt jest oprocentowany według stałej stopy procentowej wyrażonej w stosunku rocznym. Z zastrzeżeniem ust. 12 w dniu zawarcia umowy oprocentowanie to wynosi 5,90% w skali roku. Na całkowitą kwotę do zapłaty w wysokości 61.264,72 złote składają się kwota kredytu udostępniona Kredytobiorcy na spłatę innych kredytów/pożyczek oraz na cele konsumpcyjne w wysokości 41.037,35 złotych, prowizja od udzielonego kredytu w wysokości 7.550,87 złotych wyliczona od wskazanej kwoty kredytu i należne Bankowi za cały okres kredytowania odsetki w wysokości 12.676,50 złotych wyliczone od kwoty udzielonego i wypłaconego kredytu w wysokości 48.588,22 złotych. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosi 11,26 %. Pobierane przez Bank odsetki, o których mowa w § 3 ust. 2 umowy (odsetki umowne) nie przekraczają wysokości odsetek maksymalnych, o których mowa w Kodeksie cywilnym. W przypadku obniżenia wysokości odsetek maksymalnych w dniu zawarcia umowy lub w trakcie jej trwania w ten sposób, że odsetki umowne byłyby od nich wyższe, Bank będzie pobierał odsetki umowne
w wysokości nie wyższej niż odsetki maksymalne. W przypadku gdy następnie dojdzie do podwyższenia wysokości odsetek maksymalnych, Bank pobierać będzie odsetki umowne
w wysokości nie wyższej niż wysokość odsetek maksymalnych. W przypadku gdy wysokość odsetek maksymalnych przekroczy wysokość odsetek umownych – Bank będzie pobierał odsetki w wysokości nie wyższej niż odsetki umowne. Odsetki umowne w wysokości nie wyższej niż odsetki maksymalne będą pobierane od dnia, w którym nastąpiła zmiana wysokości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, która ma wpływ na wysokość odsetek maksymalnych (§ 3 ust. 1, 2, 9, 11, 12 umowy).

Kredytobiorca zobowiązuje się dokonywać spłaty kredytu wraz z odsetkami oraz należnymi opłatami i prowizjami zgodnie z zasadami określonymi w treści niniejszego zapisu na rachunek Banku (...) o nr: (...) w 96 miesięcznych ratach w wysokości 638,18 złotych płatnych do 22 dnia każdego miesiąca, poczynając od 22/07/2016r., z zastrzeżeniem, iż pierwsza rata wynosi 638,18 złotych, a ostania rata kredytu wynosi 637,62 złotych. Za datę spłaty przyjmuje się datę wpływu środków na wskazany w ust. 1 rachunek. Każda wpłata dokonana na rachunek wskazany w ust. 1 będzie zaliczana na pokrycie zadłużenia w następującej kolejności: odsetki umowne, kapitał kredytu, należne opłaty i prowizje, odsetki karne (§ 4 ust. 1, 4, 5 umowy).

Niespłaconą w terminie kwotę kredytu Bank od dnia następnego traktuje jako zadłużenie przeterminowane. Od zadłużenia przeterminowanego Bank nalicza i pobiera odsetki karne według zmiennej stopy procentowej równej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, o których mowa w Kodeksie cywilnym, które na dzień 20/06/2016r. wynoszą 14,00% w skali roku (§ 7 ust. 1, 2 umowy).

( dowód : umowa nr (...) k. 10-14)

W dniu 4 listopada 2016 roku doszło do podziału Banku (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. ( Bank (...)), w ramach którego doszło do przeniesienia części majątku Banku (...) na (...) Bank spółkę akcyjną z siedzibą w W. ( Bank (...)). Bankowi (...) przypadły przy tym wszelkie prawa i obowiązki oraz wierzytelności i zobowiązania Banku (...) z wyjątkiem praw i obowiązków oraz wierzytelności i zobowiązań związanych z działalnością hipoteczną.

( dowód : plan podziału wraz z załącznikiem nr 1 k. 15-18)

Z. C. zmarł w dniu 20 marca 2017 roku, zaś spadek po nim na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyła Gmina O.. Postanowienie Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 21 lipca 2022 roku wydane w sprawie o sygn. akt I Ns 300/21
w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po Z. C. uprawomocniło się w dniu 29 lipca 2022 roku.

( dowód : odpis postanowienia wydanego w sprawie o sygn. I Ns 300/21 k. 54)

Na dzień 26 listopada 2024 roku niespłacone zobowiązanie z tytułu umowy kredytu
nr (...) wynosiło łącznie 44.959,60 złotych, z czego kwota 44.937,52 złote stanowiła niespłaconą należność główną, zaś kwota 22,08 złote odsetki umowne naliczone do dnia
26 listopada 2024 roku.

( dowód : wyciąg z ksiąg bankowych k. 56, pełnomocnictwo k. 57-58)

Pismem z dnia 29 sierpnia 2023 roku (...) Bank spółka akcyjna z siedzibą w W. wezwał Gminę O. do zapłaty kwoty 44.959,60 złotych w terminie do dnia 5 września 2023 roku.

( dowód : wezwanie do zapłaty k. 59)

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty Gmina O. poinformowała (...) Bank spółkę akcyjną z siedzibą w W., że ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe jedynie do wysokości objętego spadku, zaś zmarły Z. C. nie pozostawił majątku oraz podniosła, że podjęła działania zmierzające do sporządzenia spisu inwentarza po w/w, wskazując również na wolę polubownego zakończenia sprawy.

( dowód : pismo z 05/09/2023r. k. 79-79v, pismo z 31/10/2023r. k. 80)

W kolejnych pismach z dnia 31 października 2023 roku i z dnia 22 lipca 2024 roku Gmina O. informowała (...) Bank spółkę akcyjną z siedzibą w W. co do przebiegu toczącego się postępowania w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po Z. C..

( dowód : pismo z 31/10/2023r. k. 80, pismo z 22/07/2024r. k. 81)

Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Piszu M. M. prowadzi pod sygn. akt Kmn 180/23 postępowanie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po zmarłym Z. C., które zainicjowane zostało wnioskiem Gminy O.. W toku tego postępowania ujawniono, że Z. C. przysługiwał udział wynoszący 3/40 w prawie własności nieruchomości gruntowej, dla której Sąd Rejonowy w Szydłowcu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

( dowód : wniosek z 14/09/2022r. k. 74-74v, postanowienie w sprawie o sygn. akt I Ns 318/22 k. 75, wniosek z 28/09/2023r. k. 76, pismo komornika sądowego k. 77, postanowienie w sprawie o sygn. akt I Ns 268/24 k. 78, wydruk księgi wieczystej o numerze (...) k. 82-88)

Raty z tytułu umowy kredytu nr (...) za okres od stycznia 2021 roku do sierpnia 2023 roku nie zostały spłacone.

(fakt niezaprzeczony)

Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o wskazane powyżej i znajdujące się w aktach niniejszej sprawy dowody z dokumentów, których autentyczność i merytoryczna zawartość nie budziły wątpliwości Sądu, a nadto nie były kwestionowane przez strony procesu.

Jednocześnie należy wskazać, że pozostałe (niewskazane powyżej, a znajdujące się
w aktach sprawy) dokumenty pozostawały w ocenie Sądu nieprzydatne dla rozstrzygnięcia
i nie były brane pod uwagę podczas dokonywania ustaleń faktycznych w sprawie.

Fakt braku spłacenia rat z tytułu umowy kredytu numer (...) za okres od stycznia 2021 roku do sierpnia 2023 roku Sąd uznał za przyznany – na podstawie art. 230 k.p.c. – albowiem strona pozwana w toku postępowania w ogóle nie odniosła się do tej kwestii, nie kwestionując również wysokości należności za ten okres. Jednocześnie stanowisko strony pozwanej w toku procesu wskazywało, że kwestię uregulowania jakichkolwiek należności wynikających z przedmiotowej umowy kredytowej uzależnia ona od zakończenia postępowania w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po zmarłym Z. C., z uwagi na jej ograniczoną odpowiedzialność za długi spadkowe.

Sąd – na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. – pominął wniosek dowodowy strony pozwanej o dopuszczenie dowodu ze wszystkich dokumentów znajdujących się w aktach postępowania prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu M. M. za sygn. Kmn 180/23 w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po Z. C., albowiem pozostawały one nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, o czym szerzej w dalszej części niniejszego uzasadnienia.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W przedmiotowej sprawie Bank (...) spółkę akcyjną z siedzibą w G. łączyła ze zmarłym Z. C. umowa kredytu konsumenckiego, do której zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2024.1497 t.j.). Do pozwu dołączona została kopia przedmiotowej umowy, z której wynikała m.in. wysokość zobowiązania i okres obowiązywania umowy.

Poza sporem pozostawała kwestia legitymacji czynnej powoda (...) Bank spółki akcyjnej z siedzibą w W., na którego to przeniesiona została część majątku Banku (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G., na skutek podziału spółki dokonanego w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych.

Odpowiedzialność strony pozwanej wynikała natomiast z nabycia przez Gminę O. na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza spadku po zmarłym w dniu 20 marca 2017 roku Z. C.. Pozwana Gmina O. pozostawała jedynym spadkobiercą po Z. C., nabywając spadek po nim zgodnie z art. 935 k.c.

Co istotne w niniejszej sprawie – w toku postępowania strona pozwana nie kwestionowała ani źródła, ani wysokości zobowiązania wynikającego z umowy kredytu numer (...) za objęty pozwem okres (od stycznia 2021 roku do sierpnia 2023 roku) i nie podnosiła żadnych zarzutów dotyczących tego stosunku zobowiązaniowego.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się wyłącznie do kwestionowania przez pozwaną swojej odpowiedzialności za zobowiązania spadkodawcy – Gmina O. przyznała bowiem, iż nabyła spadek po Z. C., podnosiła natomiast, że według poczynionych dotychczas ustaleń zmarły nie pozostawił innego majątku niż udział w prawie własności nieruchomości, którego wartość jest jednak znacznie niższa, aniżeli kwota dochodzona przez powoda w niniejszej sprawie. W ocenie pozwanej zatem, wobec nabycia przez nią spadku z dobrodziejstwem inwentarza, tj. z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe, dopiero po zakończeniu prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu M. M. postępowania w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po zmarłym Z. C. (Kmn 180/23) możliwe byłoby ustalenie zakresu odpowiedzialności pozwanej za zobowiązania zmarłego.

Z powyższym twierdzeniem nie sposób jednak się zgodzić.

Zgodnie z art. 922 § 1 k.c., prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Spadkobiercy wstępują zatem w sytuację prawną spadkodawcy, w szczególności przejmują jego wierzytelności i długi. Zobowiązanie do zwrotu kredytu wchodzi w skład spadku jako dług spadkowy, przy czym obejmuje on zarówno raty kredytu wymagalnego jeszcze przed śmiercią kredytobiorcy, jak i raty, które stają się wymagalne po tej chwili. Śmierć kredytobiorcy nie wywołuje zmian w treści umowy kredytowej, a tym samym spadkobiercy zobowiązani są do zwrotu kredytu na zasadach określonych w umowie, z uwzględnieniem przewidzianego harmonogramu spłat, chyba że umowa przewiduje automatyczną wymagalność całości kredytu z chwilą jego śmierci (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 kwietnia 2018 r., sygn. akt V ACa 54/17, Legalis nr 1820099).

W myśl art. 1030 k.c., do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku.

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku (art. 1031 § 2 zd. 1 k.c.).

Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie przyjmuje się przy tym, iż kwestia, czy długi spadkowe przekraczają stan czynny spadku wobec jego przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza, nie podlega badaniu w ramach postępowania rozpoznawczego. Ograniczenie odpowiedzialności dłużnika-spadkobiercy może być zastrzeżone w wyroku (art. 319 k.p.c.) bądź w klauzuli wykonalności nadanej przeciwko spadkobiercy (art. 792 k.p.c.). Uprawnienie Sądu do ograniczenia w sentencji wyroku zakresu odpowiedzialności dłużnika za dług spadkowy do wartości stanu czynnego spadku nie daje jednakże podstawy do oddalenia powództwa wytoczonego przez wierzyciela spadkodawcy na tej podstawie, że zmarły nie pozostawił spadku. Sąd nie bada w ogóle czy i w jakiej wysokości dłużnik będzie mógł skorzystać z zastrzeżonego prawa – zastrzeżenie nie służy oznaczeniu granic egzekucji, lecz tworzy podstawę umożliwiającą dłużnikowi powołanie się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie swojej odpowiedzialności, a przez to określenie zakresu egzekucji zgodnie z prawem materialnym. Ustalenie czy istnieje spadek (majątek) pozwalający na zaspokojenie przypadającej od dłużnika należności, należy do postępowania egzekucyjnego (por. komentarz do art. 1031 k.c. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, 2023, Legalis oraz komentarz do art. 319 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I–II. Komentarz, red. T. Szanciło, 2023, Legalis, a także przywołane tam orzecznictwo). Powyższe stanowisko podziela również Sąd orzekający w niniejszej sprawie.

Należy zatem wskazać, iż w niniejszym postępowaniu nie było podstaw do dokonywania ustaleń w zakresie wartości stanu czynnego spadku, zaś brak takich ustaleń nie stał na przeszkodzie do wydania wyroku uwzględniającego powództwo w całości, nawet jeśli zasądzona kwota przekraczałaby w/w wartość. Jednocześnie, mając na względzie poczynione rozważania, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawało postępowanie prowadzone za sygn. akt Kmn 180/23 przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu M. M. w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po zmarłym Z. C., albowiem wydane w tym postępowaniu przez komornika sądowego postanowienie nie kreuje odpowiedzialności pozwanej gminy za zobowiązania spadkodawcy. Z tych względów oddalony został wniosek pozwanej o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu zakończenia sprawy o sporządzenie spisu inwentarza prowadzonej za sygn. akt Kmn 180/23.

Na marginesie powyższego należy również wskazać, iż nie sposób zgodzić się
z pozwaną, iż powyższe ograniczenie jej odpowiedzialności za długi spadkowe zostało przemilczane przez stronę powodową – powód wraz z pozwem złożył odpis postanowienia tut. Sądu z dnia 21 lipca 2022 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt I Ns 300/21, z którego jasno wynikał sposób nabycia spadku przez Gminę O., tj. z dobrodziejstwem inwentarza. Jednocześnie strona powodowa już w pozwie wnosiła o zastrzeżenie w orzeczeniu kończącym prawa powoływania się przez pozwaną na ograniczenie swej odpowiedzialności w toku postępowania egzekucyjnego.

Pozwem wniesionym w niniejszej sprawie powód domagał się zapłaty kwoty 20.120,83 złotych tytułem niespłaconych rat należnych za okres od stycznia 2021 roku do sierpnia 2023 roku (32 raty). Umowa przewidywała spłatę kredytu w miesięcznych ratach w wysokości 638,18 złotych w okresie od 22 lipca 2016 roku do 22 czerwca 2024 roku. A zatem należność z tytułu rat kredytu wynikającego z umowy kredytu numer (...) za objęty pozwem okres wynosiła 20.421,76 złotych (32 x 638,18 złotych). Biorąc zatem pod uwagę, iż strona pozwana nie zakwestionowała istnienia zobowiązania wynikającego z umowy zawartej przez Z. C., jak również jego wysokości, nie podnosiła również ażeby zobowiązanie to zostało uregulowane w jakiejkolwiek części, a jednocześnie żądana pozwem kwota nie przekraczała wysokości wynikających z umowy rat za wskazywany okres, wniesione powództwo zostało uwzględnione w całości.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. Z umowy kredytowej wynikało, iż bank uprawniony pozostawał do naliczania od zadłużenia przeterminowanego odsetek
w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. Wniesionym pozwem powód domagał się jednak zasądzenia od należności głównej jedynie odsetek ustawowych za opóźnienie – naliczanych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Biorąc dodatkowo pod uwagę,
że powód wzywał pozwaną gminę do zapłaty należności wynikającej z umowy numer (...) pismem z dnia 29 sierpnia 2023 roku, zakreślając termin na uregulowanie należności do dnia 5 września 2023 roku, również żądanie odsetkowe zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powyższe stanowiło podstawę rozstrzygnięcia z pkt 1 wyroku.

W pkt 2 wyroku – wobec treści art. 319 k.p.c. – zastrzeżono pozwanej prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie swej odpowiedzialności do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku po Z. C., z uwagi na nabycie przez Gminę O. spadku po w/w z dobrodziejstwem inwentarza.

Należy przy tym wskazać, iż niezależnie od wniosków stron złożonych w tym zakresie, jeśli istnienie opisanego w art. 319 k.p.c. prawa dłużnika jest znane Sądowi już w toku postępowania przed wydaniem wyroku, to zastosowanie tej normy staje się wówczas obowiązkiem.

Podkreślenia również wymaga, iż zastrzeżenie dokonane na tej podstawie nie wyznacza wiążąco zakresu odpowiedzialności, lecz stanowi klauzulę umożliwiającą organom egzekucyjnym (na etapie postępowania wykonawczego) zweryfikowanie rzeczywistego zakresu w jakim dłużnik jest zobowiązany spełnić świadczenie wynikające z prawomocnego orzeczenia (zob. komentarz do art. 319 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I–II. Komentarz, red. T. Szanciło, 2023, Legalis).

O kosztach postępowania w pkt 3 wyroku rozstrzygnięto na podstawie art. 102 k.p.c.
i odstąpiono od obciążania pozwanej Gminy O. kosztami procesu, na które złożyły się: kwota 1.007 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, ustalona na podstawie
art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, kwota 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 3.600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, ustalona na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.1935 t.j. ze zm.).

Sąd podzielił w tym zakresie stanowisko wyrażone przez pozwaną w odpowiedzi na pozew uznając, że zachodzi w niniejszej sprawie wypadek szczególnie uzasadniony. Pod uwagę wzięte zostało w szczególności działanie pozwanej gminy przed wytoczeniem powództwa w niniejszej sprawie, tj. zainicjowanie postępowania w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza po zmarłym Z. C., informowanie powoda o przebiegu tego postępowania i wola polubownego zakończenia sprawy po sporządzeniu przedmiotowego spisu. Sąd miał również na względzie, iż gmina – nabywając zadłużony spadek na podstawie art. 935 k.c. – nie miała możliwości jego odrzucenia.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji wyroku.