Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2018 roku

Sąd Rejonowy w Piszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Katarzyna Zielińska

Protokolant sekretarka Magdalena Milewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2018 roku w P.

sprawy z powództwa W. S. (1)

przeciwko małoletnim J. S. i M. S. (1) zastąpionym przez przedstawicielkę ustawową M. S. (2)

o obniżenie alimentów

I.  Alimenty, zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 26 czerwca 2015 roku w sprawie III RC 32/15, od powoda W. S. (1) na rzecz małoletniej pozwanej J. S.
w kwocie po 650 zł miesięcznie i na rzecz małoletniego pozwanego M. S. (3) w kwocie po 600 zł miesięcznie,
z dniem 3 stycznia 2018 roku obniża do kwoty po 550 (pięćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie ma rzecz małoletniej pozwanej J. S. i do kwoty po 500 (pięćset) złotych miesięcznie na rzecz małoletniego pozwanego M. S. (3), łącznie do kwoty po 1050 ( tysiąc pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami
w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletnich pozwanych M. S. (2).

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

III.  Nie obciąża stron kosztami sądowymi.

Sygn. akt III RC 1/18

UZASADNIENIE

W. S. (1) w dniu 3 stycznia 2018 roku wystąpił z powództwem o obniżenie alimentów zasądzonych, wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu
w sprawie III RC 32/15, na rzecz jego małoletnich dzieci i tak na rzecz małoletniej J. S. z kwoty po 650 zł do kwoty po 350 zł miesięcznie
i na rzecz małoletniego M. S. (3) z kwoty po 600 zł do kwoty po 300 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że jego sytuacja rodzinna
i majątkowa uległa znacznemu pogorszeniu. Powód został zmuszony pozostawić pracę za granicą i powrócić do kraju, z uwagi na pogarszający się stan zdrowia jego rodziców. Podniósł, że jego matka, W. S. (2), cierpi na zespół otępienia średniego i stan ten się nasila. Jego ojciec, I. S., jest po zawale serca i wymaga ciągłej hospitalizacji. Powód mieszka z rodzicami i sprawuje nad nimi bezpośrednią opiekę. Rodzice przekazali mu gospodarstwo rolne, które jest w opłakanym stanie. Wszelkie środki, które zarobił za granicą przeznaczył na wparcie medyczne dla rodziców. Obecnie nie ma możliwości podjęcia zatrudnienia, gdyż zajmuje się rodzicami. Podkreślił, że bardzo kocha swoje dzieci, lecz nie stać go na płacenie tak wysokich alimentów. W momencie wydania wyroku w sprawie III RC 32/15 otrzymywał znaczne dochody za granicą, gdzie żył i pracował.

Przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych J. S.
i M. S. (3), M. S. (2), wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W odpowiedzi na pozew podniosła, że od 14 marca 2018 roku jest osobą bezrobotną z prawem do zasiłku, gdyż w tym dniu wygasła jej umowa o pracę. Matka małoletnich robi wszystko, aby podjąć jakiekolwiek zatrudnienie, gdyż, z uwagi na dzieci, nie może pozwolić sobie na brak pracy. Koszty utrzymania małoletnich są znaczne. Małoletni M. S. (3) uczęszcza na zajęcia sportowe. Ich koszt miesięczny wynosi 60 zł plus składki. Małoletnia J. S. jest uczennicą I klasy liceum ogólnokształcącego. Z uwagi na to, że słabo radzi sobie z matematyką i językiem angielskim, uczęszcza z tych przedmiotów na korepetycje. Miesięczny koszt korepetycji to kwota 380 zł. Małoletnia ma znaczne problemy ze skórą. Leczona jest izotretynoiną, co wymaga stałej kontroli lekarskiej. Miesięczny koszt wizyt i leków to kwota 170 zł.

Ponadto podniosła, że powód jest jednym z siedmiorga rodzeństwa. Nie jest prawdą, aby tylko on był obciążony opieką nad rodzicami. W zamian za opiekę otrzymał korzyści majątkowe – mieszkanie i ziemię. Pobiera z tego tytułu dzierżawę i dotacje. Zajmuje się również handlem autami z Danii.

Sąd ustalił, co następuje:

Sąd Rejonowy w Piszu wyrokiem z dnia 26 czerwca 2015 roku w sprawie III RC 32/15 podwyższył alimenty zasądzone od W. S. (1) na rzecz małoletniej J. S. z kwoty po 500 zł do kwoty po 650 zł miesięcznie
i na rzecz małoletniego M. S. (3) z kwoty po 500 zł do kwoty po 600 zł miesięcznie.

(dowód: wyrok k. 222 akt Sądu Rejonowego w Piszu w sprawie III RC 32/15)

Małoletnia J. S. miała wówczas 13 lat i uczęszczała do I klasy gimnazjum. Była zdrowa.

Małoletni M. S. (3) miał 6 lat i chodził do zerówki. Był pod stałą opieką logopedy. Małoletni cierpiał na płaskostopie i pozostawał pod kontrolą lekarza ortopedy w E..

(dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów k. 217-217v akt Sądu Rejonowego w Piszu III RC 32/15).

Matka małoletnich, M. S. (2), miała 36 lat i średnie wykształcenie. Zatrudniona była w firmie (...) A. M. z siedzibą w Ł. na stanowisku sprzedawcy. Od lipca 2014 przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu nerwicy depresyjnej. Otrzymywała świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 75% najniższego wynagrodzenia.

Pozostawała w nieformalnym związku. Nie mieszkała z partnerem i nie prowadziła z nim wspólnego gospodarstwa domowego. Mieszkała tylko z dziećmi. Co miesiąc ponosiła koszty utrzymania mieszkania w wysokości: 260 zł – czynsz, 90 zł – fundusz remontowy, około 180 zł – energia elektryczna, 50-60 zł – gaz, 35 zł – internet. Za przedszkole małoletniego M. S. (3) płaciła 40 zł miesięcznie.

Postanowieniem z dnia 13 maja 2014 roku Sąd Rejonowy w Szczytnie VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w P. dokonał podziału majątku wspólnego M. S. (2) i W. S. (1) oraz zasądził od M. S. (2) na rzecz W. S. (1) tytułem spłaty kwotę 60 758,36 zł płatną w terminie sześciu miesięcy z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności. M. S. (2) uiściła na rzecz byłego męża wskazaną należność z pieniędzy uzyskanych z kredytu zaciągniętego przez jej rodziców. Matka małoletnich spłacała kredyt wspólnie z rodzicami. W zależności od możliwości, dokładała rodzicom 100 lub więcej złotych miesięcznie.

(dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów k. 217-217v; zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia k. 5; zaświadczenia lekarskie k. 15; postanowienie Sądu Rejonowego w Szczytnie z 13.05.2014r. w sprawie I Ns 39/13 o podziale majątku wspólnego k. 4 akt Sądu Rejonowego w Piszu III RC 32/15)

W. S. (1) miał 39 lat i średnie wykształcenie. Po rozwodzie nie zawarł ponownie związku małżeńskiego. Nie pozostawał w związku nieformalnym. Mieszkał i pracował w Danii. Za 2014 rok osiągnął dochód w wysokości 186 284 koron duńskich czyli, w przeliczeniu według kursu średniego 0, (...) wyliczonego i ogłoszonego przez NBP na dzień orzekania w sprawie III RC 32/15, to jest 26 czerwca 2015 roku, około 104 281 złotych. Co miesiąc ponosił koszty swojego utrzymania w wysokości: 4 500 DKK (około 2 519 zł) – czynsz za mieszkanie, (...),33 DKK (około 564 zł) – energia elektryczna, 352 DKK (około 197 zł) – ubezpieczenie samochodu, 200 DKK (około 111 zł) – abonament telefoniczny, 1 000 DKK (około 560 zł) – dojazd do pracy, 3 000 DKK (około 1 680 zł) – wyżywienie, 128,75 DKK (72 zł) – podatek od pojazdu. Ponadto spłacał w systemie ratalnym zadłużenie wobec wierzyciela Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.. Miesięczna rata wynosiła 125,37 zł. Od 2014 roku W. S. (1) posiadał samochód marki M., rok produkcji 1999, który kupił za kwotę 12 000 koron.

(dowód: roczne rozliczenie podatku dochodowego pozwanego za 2014 rok wraz z tłumaczeniem na język polski k. 182-189; informacja o potrąceniach z podatku pozwanego wraz tłumaczeniem na język polski k. 170-174; informacja o wyliczeniu podatku od pojazdu wraz z tłumaczeniem na język polski k. 175-178; polisa ubezpieczenia pojazdu wraz z tłumaczeniem na język polski k. 179-181; informacja o wydatkach pozwanego na energię elektryczną wraz z tłumaczeniem na język polski k. 190-192; umowa najmu lokalu mieszkalnego przez pozwanego wraz z tłumaczeniem na język polski k. 193-202; harmonogram spłaty zadłużenia wraz z dowodami wpłat k. 203-207; zeznania pozwanego k. 218-218v akt Sądu Rejonowego w Piszu III RC 32/15)

Obecnie matka małoletnich pozostaje bez pracy. Otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych. W celu uzyskania zatrudnienia, rozpoczyna dwa kursy:
w zakresie pierwszej pomocy i ratownictwa wodnego. Poprzednia umowa o pracę z firmą (...) K. A. wygasła z jej upływem, to jest z dniem 14 marca 2018 roku.

(dowód: zeznania matki małoletnich pozwanych k. 127-128,129; umowa o pracę matki małoletnich pozwanych k. 81; decyzja o uznaniu jej za osobę bezrobotną i przyznanie prawa do zasiłku k. 82; zaświadczenie o zarejestrowaniu matki małoletnich pozwanych jako osoby bezrobotnej k. 82a)

Matka małoletnich ponosi koszty związane z utrzymaniem mieszkania i mediami w wysokości około 600-700 zł miesięcznie. Co miesiąc wpłaca kwotę 100 złotych tytułem spłaty kredytu, który zaciągnęli jej rodzice na uregulowanie należności na rzecz W. S. (1) z tytułu podziału majątku.

(dowód: zeznania matki małoletnich pozwanych k, 127-128,129; dowód wpłaty za energię elektryczną k. 83; informacja o opłatach za lokal mieszkalny k. 84; oświadczenie matki M. S. (2) k. 87)

M. S. (2) w 2016 roku osiągnęła dochód w wysokości 5 908 zł, zaś w 2017 roku w wysokości 18 017 zł.

(dowód: zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2016 k. 118-119; zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2017 k. 120-121).

Małoletnia J. S. ma 16 lat, uczęszcza do I klasy Liceum Ogólnokształcącego w P.. Pobiera korepetycje z matematyki i języka angielskiego, których miesięczny koszt wynosi około 380 złotych. Znajduje się pod kontrolą lekarza dermatologa z uwagi na schorzenia dermatologiczne. Z tego tytułu przyjmuje leki. Nosi okulary i raz w roku ma wizytę kontrolną u okulisty.

(dowód: zeznania matki małoletnich pozwanych k. 127-128,129; oświadczenie, że małoletniej pozwanej udzielana jest pomoc w nauce k. 88; zaświadczenie, że małoletnia pozwana jest pod opieką poradni dermatologicznej k. 89; faktura na zakup leków k. 90; faktura na zakup okularów korekcyjnych k. 99)

Małoletni M. S. (3) ma 9 lat i jest uczniem II klasy Szkoły Podstawowej w P.. Uczęszcza na piłkę nożną w Akademii (...) w P.. Bierze udział w organizowanych przez (...)- (...) Związek Piłki Nożnej w O. rozgrywkach jako zawodnik kategorii Ż..

(dowód: zeznania matki małoletnich pozwanych k. 127-128,129; zaświadczenie o uczęszczaniu na zajęcia piłki nożnej k. 85).

W. S. (1) przez 5 lat przebywał w Danii. Przed przyjazdem do Polski pracował na budowie i zarabiał około 6000-7000 zł miesięcznie. Wrócił do Polski, żeby zaopiekować się rodzicami. Matka W. S. (1), W. S. (2), cierpi na zespół otępienia średniego. Ojciec, I. S., jest po zawale serca (...), który przebył w marcu 2016 roku. Choruje na niewydolność serca, nadciśnienie, cukrzycę t.2, dyslipidemię, tętniak aorty brzusznej. Oboje są zaliczeni do znacznego stopnia niepełnosprawności.

W. S. (2) otrzymuje emeryturę w wysokości około 1100 zł, a I. S. emeryturę w wysokości około 1200 zł miesięcznie.

(dowód: zeznania powoda k. 126v-127, 129; zaświadczenie lekarskie dotyczące W. S. (2) k. 11; karta informacyjna leczenia szpitalnego I. S. k. 5-6, 21-22, 23-24, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności I. S. k. 98)

W. S. (1) posiada sześcioro rodzeństwa. Wcześniej rodzicami zajmowały się wszystkie dzieci w ramach dyżurów. Ostatecznie ustalono, że rodzicami będzie opiekował się tylko W. S. (1). Robi to samodzielnie od marca – kwietnia 2017 roku.

(dowód zeznania świadka K. S. k. 101v, 103)

W dniu 16 maja 2017 roku W. S. (2) i I. S. darowali swojemu synowi W. S. (1) prawo własności lokalu mieszkalnego, składającego się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju o powierzchni użytkowej 52,39 m ², położonego w obrębie (...) K., gmina P.; prawo własności nieruchomości położonej w obrębie (...) K., stanowiącej niezabudowaną działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 5,5500 ha (pastwiska trwałe); prawo własności nieruchomości położonej w obrębie (...) C., gmina P., stanowiącej niezbudowaną działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 3,1500 ha (łąki trwałe, rowy).

Wartość nieruchomości została określona przez strony umowy na kwotę 350 000 zł, w tym wartość lokalu mieszkalnego na kwotę 50 000 zł. Lokal mieszkalny jest położony w budynku wielorodzinnym.

W. S. (1) ustanowił na rzecz rodziców nieodpłatnie dożywotnią służebność osobistą polegającą na prawie korzystania z jednego pokoju, wspólnej kuchni, łazienki i przedpokoju.

(dowód: umowa darowizny w formie aktu notarialnego k. 32-36)

W. S. (1) z tytułu opieki nad niepełnosprawną matką otrzymuje specjalny zasiłek opiekuńczy w wysokości 530 zł miesięcznie. Ponadto otrzymuje dopłaty do gruntów rolnych w wysokości około 10 000 złotych rocznie i 2 000 zł za dzierżawę.

Za energię elektryczną płaci 130 zł, za wodę - 30 zł, telefon – 36 zł. Podatek od nieruchomości rocznie wynosi 300 zł. Na opał w sezonie grzewczym rodzina przeznacza 1000-1500 zł. W. S. (1) nadal spłaca kredyt.

(dowód: decyzja Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w P. z dnia 17 maja 2018 roku k. 124; zeznania powoda k. 126v-127, 129 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, a w szczególności zeznań stron, zawnioskowanego świadka i dokumentów złożonych przez strony oraz zeznań stron i dokumentów znajdujących się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Piszu III RC 32/15. Sąd dał wiarę w całości dowodom z dokumentów, zaś dowodom z zeznań stron i zeznań świadków w zakresie wyżej opisanym.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego, w tym podwyższenia, obniżenia lub uchylenia alimentów.

Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zmianę możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, istotne zwiększenie lub zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Rozstrzygnięcie oparte na podstawie art. 138 kro polega na porównaniu stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.

Zadaniem Sądu w niniejszej sprawie było zatem ustalenie, czy po zasądzeniu alimentów w dniu 26 czerwca 2015 roku w sprawie III RC 32/15, nastąpiła istotna zmiana okoliczności w zakresie sytuacji rodzinnej, osobistej i zarobkowej zobowiązanego oraz w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych, uzasadniająca zamianę dotychczasowej wysokości alimentów. Dlatego też Sąd przede wszystkim porównał, po pierwsze, jak kształtowały się usprawiedliwione potrzeby małoletnich pozwanych w dacie poprzedniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego, a jak w czasie orzekania w niniejszej sprawie, a po wtóre - porównał możliwości zarobkowe i majątkowe powoda we wskazanych wyżej okresach.

Nie budzi wątpliwości, że obowiązek alimentacyjny powoda W. S. (1) względem małoletnich pozwanych J. S. i M. S. (3) istnieje w dalszym ciągu. Rodzice zobowiązani są bowiem do świadczeń alimentacyjnych względem dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie i nie posiadają własnego majątku, z którego dochody wystarczałyby na całkowite pokrycie jego kosztów utrzymania lub wychowania (art. 133 § 1 kro). Powód nie wnosił zresztą o uchylenie alimentów, a jedynie o ich obniżenie.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro).

Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumie się takie potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiednio do wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Zgodnie z art. 96 kro, rodzice są obowiązani troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Stosownie do tej dyrektywy rodzice są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych i kulturalnych, także środki wychowania i kształcenia według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.

Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz także zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Od daty zasądzenia ostatnich alimentów na rzecz małoletnich pozwanych upłynęły prawie 3 lata. Powód nie wykazał, aby zmniejszyły się usprawiedliwione potrzeby związane z utrzymaniem i wychowaniem małoletnich pozwanych. Wręcz odwrotnie Sąd dostrzegł, że nastąpił wzrost tych potrzeb. Dzieci są starsze. Ponoszone są dodatkowe wydatki związane z korepetycjami i leczeniem małoletniej J. S. oraz uprawianiem sportu przez małoletniego M. S. (3). Matka małoletnich pozostaje obecnie bez pracy. Ponosi swoje kwalifikacje w celu znalezienia zatrudnienia.

Zmieniła się też sytuacja powoda. Zdaniem Sądu, powód wykazał, że pogorszyły się jego możliwości zarobkowe, ale nie w takim zakresie, w jakim domagał się obniżenia alimentów. W. S. (1) wrócił do Polski, zajął się chorymi rodzicami, co ogranicza jego możliwości zarobkowe Nie zwalnia to jednak powoda od obowiązku alimentacyjnego. Powód, podejmując decyzję samodzielnej opieki nad rodzicami, powinien brać pod uwagę, że ma na utrzymaniu dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Ponadto powód ma majątek wartości 350 000 zł, w tym niezabudowane działki gruntu o wartości 300 000 zł. Powód ma obowiązek podjęcia działań w celu racjonalnego wykorzystania gospodarczego potencjału swojego majątku i osiągania z niego dochodów, a nawet zbycia poszczególnych składników majątku w celu wykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci.

Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. W szczególnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka tego wymaga, rodzice mają obowiązek wyzbywania się posiadanego majątku bądź jego niektórych składników, aby w ten sposób podołać ciążącemu na nich obowiązkowi alimentacyjnemu (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06 stycznia 2000r. w sprawie I CKN 1077/99, LEX nr 51637).

Obecnie sytuacja małoletnich jest bardzo zła, gdyż ich matka nie ma pracy, a swój obowiązek alimentacyjny wykonuje częściowo poprzez osobiste starania związane z wychowaniem dzieci, co obliguje pozwanego do zabezpieczenia finansowych potrzeb małoletnich.

W tym stanie rzeczy, Sąd z dniem wniesienia powództwa obniżył alimenty na rzecz małoletniej pozwanej J. S. z kwoty 650 zł do kwoty po 550 zł miesięcznie i na rzecz małoletniego pozwanego M. S. (3) z kwoty 600 zł do kwoty po 500 zł miesięcznie, uznając, że kwota ta będzie adekwatna do możliwości zarobkowych i majakowych powoda praz częściowo zabezpieczy usprawiedliwione potrzeby małoletnich pozwanych.
W pozostałym zakresie powództwo oddalił.

O kosztach sądowych orzekł na podstawie art. 102 kpc.