III RC 189/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Piszu z 2019-05-20
Sygn. akt III RC 189/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 maja 2019 roku
Sąd Rejonowy w Piszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Katarzyna Zielińska
Protokolant referent stażysta Monika Prusaczyk
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 maja 2019 roku w P.
sprawy z powództwa R. B.
przeciwko M. B. (1) i małoletnim N. B. i O. B.
zastąpionych przez przedstawicielkę ustawową M. B. (1)
o obniżenie alimentów
I. Oddala powództwo.
II. Zasądza od powoda na rzecz pozwanej M. B. (1), działającej w imieniu własnym i na rzecz małoletnich pozwanych N. B. i O. B., kwotę 3600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt III RC 189/18
UZASADNIENIE
R. B. w dniu 22 listopada 2018 roku wystąpił z powództwem o obniżenie alimentów zasądzonych, wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 15 listopada 2017 roku w sprawie VI RC 478/17, na rzecz jego małoletnich córek N. B. i O. B. oraz byłej żony M. B. (1), i tak na rzecz małoletniej N. B. z kwoty po 750 zł do kwoty po 500 zł miesięcznie, małoletniej O. B. z kwoty po 750 zł do kwoty po 400 zł miesięcznie i M. B. (1) z kwoty po 500 zł do kwoty po 100 zł miesięcznie.
W uzasadnieniu pozwu wskazał, że od momentu orzeczenia o wysokości alimentów sytuacja materialna i zdrowotna powoda uległa znacznemu pogorszeniu. Natomiast sytuacja finansowa pozwanej M. B. (1) poprawiła się, gdyż podjęła ona pracę zarobkową. Zaznaczył, że ważnym jest, że w dniu 18 października 2017 roku powód i pozwana dokonali podziału majątku wspólnego, w wyniku którego lokal mieszkalny położony w P. przy ulicy (...) został przyznany na własność M. B. (1) bez obowiązku spłat na rzecz R. B.. Ważnym jest też, że w czasie trwania małżeństwa powód zaciągał kredyty na pokrycie potrzeb rodziny, których obecnie nie ma za co spłacać. Jego zadłużenie to łączna kwota około 33 000 zł. Wysokość zasądzonych alimentów spowodowała, że powód musiał sprzedać samochód i zaprzestał spłaty zadłużeń w bankach. Dodatkowo zadłużył się u znajomych i rodziny. Wyjechał za granicę do pracy. Jest kierowcą samochodu ciężarowego i pracuje w systemie dwa miesiące na dwa tygodnie wolnego. Zarabia 850 euro za dwa tygodnie. Przy czym ponosi koszty wynajęcia mieszkania za granicą w kwocie 650 euro miesięcznie oraz opłaca media, prąd, śmieci i wodę, co stanowi łączny wydatek rzędu 150 euro miesięcznie. Pokrywa również koszty abonamentu telefonu komórkowego w Polsce w kwocie 150 zł. Powód wskazał, że 4-5 razy w roku przyjeżdża do Polski także po to, żeby utrzymać kontakt i więź emocjonalną z córkami, a koszt zakupu biletów lotniczych wacha się od 250 euro do nawet 400 euro. Podkreślił także, że znacznie pogorszył się jego stan zdrowia. Tylko w 2018 roku powód pięciokrotnie był hospitalizowany i w czasie, kiedy przebywał w szpitalu nie zarobkował, co spowodowało, że zadłużył się w celu pokrycia zakupu leków i produktów żywnościowych.
Pozwane M. B. (1) oraz małoletnie N. B. i O. B. wniosły o oddalenie powództwa w całości.
W odpowiedzi na pozew wskazały, że wbrew twierdzeniom powoda sytuacja materialna pozwanej M. B. (1) w porównaniu z sytuacją w czasie orzekania rozwodu uległa poprawie. Nie jest prawdą, że pozwana podjęła pracę dopiero po rozwiązaniu małżeństwa stron. W dacie składania pozwu o rozwód M. B. (1) przebywała na świadczeniu rehabilitacyjnym. Zaś w dniu 24 października 2017 roku podjęła zatrudnienie jak sprzedawca za wynagrodzeniem w wysokości najniższego wynagrodzenia obowiązującego w 2017 roku, to jest 2000 zł miesięcznie brutto. Obecnie jest także zatrudniona jak sprzedawca za wynagrodzeniem 2129,51 zł brutto. Wzrost jej wynagrodzenia wynika wyłącznie ze wzrostu wysokości najniższego wynagrodzenia w 2018 roku. Pokreśliły również, że stan zdrowia M. B. (1) nie uległ poprawie. Nie zmniejszył się również wydatki związane z utrzymaniem i wychowaniem małoletnich N. B. i O. B.. Dzieci są w okresie intensywnego wzrostu. Szczególnie małoletnia N. B. wymaga bardzo częstego uzupełniania odzieży i obuwia, gdyż ciągle ze wszystkiego wyrasta. Nie bez znaczenia jest, że M. B. (1) sprawuje wyłączną opiekę nad córkami, dba o ich rozwój, zdrowie, naukę. Powód w żadnej mierze nie wspiera jej w wychowaniu córek. Jego kontakt z dziećmi ogranicza się wyłącznie do kilku spotkań w ciągu roku przez parę godzin i kilku telefonów. Zaznaczyły, że powód po rozwodzie, będąc w Polsce, zabrał córki raz do parku dinozaurów i raz do M.. Sam natomiast często spędzał czas ze swoją partnerką w górach. Nigdy nie zaproponował, że zabierze tam ze sobą córki. Podkreśliły, że powód jest w bardzo dobrej sytuacji finansowej, stać go na kosztowne wyjazdy turystyczne. Natomiast sytuacja finansowa pozwanej nie pozwala na wyjazdy dzieci na wycieczki, wczasy, czy wakacje. Pozwanej nie stać na jednorazowy zakup komputera czy mebli. Musi na te przedmioty brać kredyt i spłacać je w miesięcznych ratach.
Sąd ustalił, co następuje:
Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 15 listopada 2017 roku w sprawie VI RC 478/17 rozwiązał przez rozwód małżeństwo M. B. (1) i R. B. z winy tego ostatniego. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron N. B. i O. B. powierzył matce, zaś ojcu władzę rodzicielską ograniczył do interesowania się postępami w nauce i stanem zdrowia córek. Na zgodny wniosek stron kontakty ojca z małoletnimi dziećmi pozostawił do dalszej, zgodnej dyspozycji stron. Zobowiązał obydwoje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania oraz wychowania małoletnich córek i udział ojca ustalił w wysokości 750 zł ma każdą z nich, łącznie 1500 zł miesięcznie. Ponadto zasądził od R. B. na rzecz M. B. (1) alimenty w wysokości po 500 złotych miesięcznie.
(dowód: wyrok k. 78 akt Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17)
Małoletnia N. B. miała wówczas 9 lat i była uczennicą III klasy szkoły podstawowej.
Małoletnia O. B. miała 5 lat i uczęszczała do przedszkola, za które była ponoszona opłata w wysokości około 150 zł miesięcznie. Obie małoletnie były zdrowe.
(dowód: zeznania M. B. (1) k. 76-76v akt Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17).
M. B. (1) miała 38 lat i zawodowe wykształcenie. Zatrudniona była w firmie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na stanowisku sprzedawcy na cały etat za najniższym wynagrodzeniem 2000 zł brutto. Cierpiała na dyskopatię odcinka szyjnego kręgosłupa. W dniu 01 lipca 2016 roku przeszła zabieg operacyjny odcinka szyjnego kręgosłupa i od tego dnia do 30 czerwca 2020 roku została zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
(dowód: zeznania M. B. (1) k. 76-76v; zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia k. 60; karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 19-20 akt Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k, 83)
W dniu 18 października 2017 roku, a więc w czasie trwania związku małżeńskiego, M. B. (1) i R. B. ustanowili umowny ustrój majątkowy małżeński – rozdzielność majątkową i tego samego dnia dokonali umownego podziału majątku, na mocy którego lokal mieszkalny nr (...) położony w P. przy ulicy (...) wraz z przynależną piwnicą oraz prawami z nim związanymi nabyła M. B. (1) bez obowiązku spłat na rzecz R. B.. M. B. (1) przejęła w całości spłatę kredytu hipotecznego obciążającego lokal mieszkalny. Miesięczna rata kredytu wynosiła około 631 zł.
(dowód: umowa majątkowa małżeńska ustanowienia rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego k. 63; umowa o podział majątku wspólnego w formie aktu notarialnego k. 64-66 akt Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17)
M. B. (1) wraz z córkami mieszkała we wskazanym lokalu mieszkalnym. Opłaty za mieszkanie wraz z funduszem remontowym wynosiły około 500 zł miesięcznie, za energię elektryczną 104 zł, za gaz 72 zł, za telewizję kablową i internet -108 zł miesięcznie.
(dowód: wydruki z rachunku bankowego k. 27-33 akt Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17)
R. B. miał 41 lat i podstawowe wykształcenie. Od 18 lat pracował w zawodzie kierowcy. W dacie rozwodu był zatrudniony w firmie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. jako kierowca samochodu ciężarowego w wymiarze pełnego etatu za wynagrodzeniem 2000 zł brutto. Pracę wykonywał przede wszystkim na terenie Polski i wtedy otrzymywał dietę w wysokości 100 zł za dzień. Czasami wyjeżdżał do W. i Niemiec. Wtedy jego dieta wynosiła 42 euro dziennie. Był związany z inną kobietą. Mieszkał u niej w miejscowości N.. Cierpiał na refluks żołądka i z tego powodu był hospitalizowany. Posiadał obciążenia kredytowe.
(dowód: zeznania R. B. k. 76v-77; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 71 akt Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17)
Obecnie M. B. (1) pozostaje w zatrudnieniu, ale w innej firmie, a mianowicie J.J. (...) s.c. w P. na stanowisku sprzedawcy w pełnym wymiarze czasu pracy za najniższym wynagrodzeniem w wysokości 2129,51 zł brutto. Pracuje w systemie dwuzmianowym: od godziny 5:00 do 13:00 i od godziny13:00 do 20:00. Gdy pracuje na drugą zmianę, dziećmi zajmuje się jej matka. M. B. (1) nadal jest zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności i pozostaje w leczeniu w Poradni (...) Urazowo-Ortopedycznej w P.. Po rozwodzie nie zawarła ponownie małżeństwa. Nie jest z nikim związana. Nie zmieniła miejsca zamieszkania. Nadal mieszka z dziećmi w mieszkaniu, które stanowi jej własność po podziale majątku.
(dowód: zeznania pozwanej k. 131-132,133; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 35; umowy o pracę k. 36;82, zaświadczenie z Poradni (...) Urazowo-Ortopedycznej w P. k. 84; zeznania świadka I. K. k. 102v-103, 104)
Za mieszkanie i fundusz remontowy płaci około 470 zł miesięcznie, za prąd około 104 zł, za telewizję i internet 108 zł, za telefon do 150 zł miesięcznie, za gaz 96 zł za dwa miesiące. Co miesiąc wpłaca raty kredytu za mieszkanie w wysokości 631 zł. Kredyt będzie spłacała jeszcze przez około 18 lat. Zakupiła w systemie ratalnym komputer, odkurzacz oraz meble i z tego tytułu uiszcza raty w łącznej kwocie 266 zł.
Małoletnia N. B. ma 10 lat i jest uczennicą IV klasy Szkoły Podstawowej w P.. Małoletnia O. B. ma 6 lat i uczęszcza do przedszkola. Za przedszkole matka małoletnich ponosi odpłatność w kwocie około 126 zł miesięcznie.
(dowód: zeznania pozwanej M. B. (1) k. 131-132,133)
R. B. nie zawarł ponownie związku małżeńskiego. Nie posiada innych dzieci. Jest związany z B. W., która mieszka w Polsce i pracuje jako tapicer na umowę o pracę.
R. B. pracuje w Irlandii w (...) Ltd jako kierowca ciężarówki za wynagrodzeniem 850 euro co dwa tygodnie. W Irlandii wynajmuje mieszkanie, za które płaci 650 euro miesięcznie. Poza opłatą za telefon w wysokości 120 zł miesięcznie, innych opłat nie ponosi. Nadal ma obciążenia kredytowe powstałe w trakcie małżeństwa. Do spłaty ma dwa kredyty: jeden w kwocie 8500 zł, drugi -9000 zł. Prowadzona jest wobec niego egzekucja komornicza.
(dowód: zeznania powoda k. 130-131,133; informacja z Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w Piszu o sprawach toczących się przeciwko R. B. o zapłatę k. 112; informacja z zakładu pracy powoda k. 127,128)
R. B. cierpi jedynie na refluks żołądka, przyjmuje stałe leki, za które płaci 150 zł miesięcznie. W 2018 roku był dwukrotnie hospitalizowany: w szpitalach w P. i D. W tym roku był hospitalizowany w Anglii i Irlandii. Powodem hospitalizacji były wymioty.
(dowód: zeznania powoda k. 130-131,133)
Do Polski przyjeżdża co dwa miesiące na tydzień, dwa tygodnie. Mieszka wtedy u swojej partnerki. W czasie pobytu w Polsce odwiedza dzieci. Zabiera je na kilka godzin. Nie spędza z dziećmi wakacji, ferii. Matka małoletnich nie utrudnia mu kontaktów z dziećmi.
(dowód: zeznania powoda k. 130-131, 133; zeznania świadka H. B. k. 102, 104)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, a w szczególności zeznań stron, zawnioskowanych świadków i dokumentów złożonych przez strony oraz zeznań stron i dokumentów znajdujących się w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17. Sąd dał wiarę w całości dowodom z dokumentów, zaś dowodom z zeznań stron i zeznań świadków w zakresie wyżej opisanym.
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego, w tym podwyższenia, obniżenia lub uchylenia alimentów.
Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zmianę możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, istotne zwiększenie lub zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Rozstrzygnięcie oparte na podstawie art. 138 kro polega na porównaniu stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.
Zadaniem Sądu w niniejszej sprawie było zatem ustalenie, czy po zasądzeniu alimentów w dniu 15 listopada 2017 roku w sprawie Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 478/17, nastąpiła istotna zmiana okoliczności w zakresie sytuacji rodzinnej, osobistej i zarobkowej zobowiązanego oraz w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych, uzasadniająca zamianę dotychczasowej wysokości alimentów. Dlatego też Sąd przede wszystkim porównał, po pierwsze, jak kształtowały się usprawiedliwione potrzeby pozwanych w dacie poprzedniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego, a jak w czasie orzekania w niniejszej sprawie, a po wtóre - porównał możliwości zarobkowe i majątkowe powoda we wskazanych wyżej okresach.
Nie budzi wątpliwości, że obowiązek alimentacyjny powoda R. B. względem małoletnich pozwanych N. B. i O. B. istnieje w dalszym ciągu. Rodzice zobowiązani są bowiem do świadczeń alimentacyjnych względem dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie i nie posiadają własnego majątku, z którego dochody wystarczałyby na całkowite pokrycie jego kosztów utrzymania lub wychowania (art. 133 § 1 kro). Podobnie jak istnieje obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej M. B. (2), którego podstawą jest ar. 60 § 2 kro, który stanowi, że jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Należy podkreślić, że powód nie wnosił o wygaśnięcie czy uchylenie alimentów, a jedynie o ich obniżenie.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro).
Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumie się takie potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiednio do wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Zgodnie z art. 96 kro, rodzice są obowiązani troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Stosownie do tej dyrektywy rodzice są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych, kulturalnych, także środki wychowania i kształcenia według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.
Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz także zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.
Od daty zasądzenia ostatnich alimentów na rzecz pozwanych upłynął ponad rok. Powód nie wykazał, aby od tego czasu zmniejszyły się usprawiedliwione potrzeby związane z utrzymaniem i wychowaniem małoletnich pozwanych. Nie wykazał także, aby poprawiła się sytuacja pozwanej M. B. (1). Pozwana pracowała w dacie rozwodu, teraz też pracuje. Jej wynagrodzenie wzrosło jedynie z uwagi na wzrost wysokości najniższego wynagrodzenia w roku 2018. Również opłaty pozwanej związane z utrzymaniem mieszkania i mediami nie uległy znaczącej zmianie. Nie jest również zmianą sytuacji fakt podziału majątku stron, gdyż okoliczność ta była brana pod uwagę przez Sąd Okręgowy w Olsztynie przy ustalaniu wysokości alimentów na rzecz uprawnionych w sprawie o rozwód. Podobnie jak obciążenie kredytowe powoda.
Jeżeli powód uważał, że podwyższone w rozwodzie alimenty są za wysokie, nieadekwatne do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych lub do jego możliwości majątkowych, zarobkowych powinien domagać się ich weryfikacji przez sąd odwoławczy w drodze apelacji. Nie uczynił tego.
Powód pracuje za granicą. Osiąga dość duże wynagrodzenie. Co prawda ponosi znaczny koszt utrzymania mieszkania. Jednak w ocenie Sądu obecna sytuacja powoda pozwala mu na płacenie zasądzonych alimentów. W żaden sposób nie zmieniły się możliwości zarobkowe powoda. Powód nie wykazał także, aby nastąpiło pogorszenie jego stanu zdrowia. Powód choruje od 5-6 lat na refluks żołądka. Był z tego powodu hospitalizowany przed rozwodem i po rozwodzie.
W tym stanie rzeczy w oparciu o wyżej wskazane przepisy Sąd oddalił powództwo w całości.
O kosztach orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc i § 2 pkt 5) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Piszu
Osoba, która wytworzyła informację: Katarzyna Zielińska
Data wytworzenia informacji: