Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2018 roku

Sąd Rejonowy w Piszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Katarzyna Zielińska

Protokolant st. sekr. sądowy Joanna Święcka

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2018 roku w Piszu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K. (1)

przeciwko M. K. (1)

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 917 (dziewięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III RC 199/17

UZASADNIENIE

K. K. (1) w dniu 09 listopada 2017 roku wniósł o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny powoda K. K. (1) względem pozwanej M. K. (1), ustalony wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 10 września 2009 roku w wysokości po 400 zł miesięcznie, wygasł z dniem 01 maja 2017 roku.

W uzasadnieniu pozwu podniósł, że Sąd Rejonowy w Piszu wyrokiem wydanym w sprawie III RC 116/09 zasądził od powoda na rzecz pozwanej alimenty w wysokości po 400 zł miesięcznie. Od chwili wydania przywołanego wyroku sytuacja rodzinna i majątkowa powoda znacznie się pogorszyła, natomiast sytuacja finansowa pozwanej uległa poprawie. Powód prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w RFN. Jednak obecnie jego dochody, po ich opodatkowaniu i opłaceniu wszelkich niezbędnych kosztów związanych z prowadzoną działalnością, nie pozwalają na pokrycie potrzeb powoda na poziomie minimum socjalnego. Partnerka powoda nie pracuje i otrzymuje zasiłek, z którego pokrywa koszty zakupu żywności.

Sytuacja pozwanej natomiast zmieniła się na lepsze. Powód posiada wiedzę, że pozwana pracuje w Niemczech, gdzie opiekuje się osobami starszymi i osiąga z tego tytułu dochody pozwalające jej żyć na wyższej stopie, niż obecnie żyje powód. Dodatkowo starsza córka stron również pracuje zarówno za granicą, jak i w Polsce, a pozwana nie musi już partycypować w kosztach jej utrzymania, co także wpływa na wysokość środków finansowych, jakie posiada pozwana do swojej dyspozycji. Gdyby małżeństwo stron nadal funkcjonowało, to obecnie pozwana musiałaby wspomagać męża finansowo, co świadczy o tym, że utrzymywanie sytuacji, w której powód zobowiązany jest do płacenia alimentów byłej żonie, która ułożyła już sobie życie od nowa, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, tym bardziej, że powód nie ma obecnie możliwości, by zapewnić utrzymanie swojemu synowi M. oraz najmłodszej córce.

Pozwana M. K. (1) wniosła o oddalenie powództwa
w całości.

W uzasadnieniu podniosła, że wbrew twierdzeniom powoda, nie uległa poprawie jej sytuacja finansowa i nie żyje ona na wyższej stopie niż powód. Podała, że córka stron jest słuchaczką policealnej szkoły w O. i nadal nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Pozwana dalej uczestniczy w jej utrzymaniu. Sama stancja w O. kosztuje 550 zł miesięcznie. Podkreśliła, że powód nadal zalega z płatnościami alimentów. Konsekwencją działań powoda jest fakt zadłużenia pozwanej z tytułu najmu mieszkania, w którym zamieszkuje wraz z dziećmi. Powód poza gołosłownymi twierdzeniami nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie jego złej sytuacji majątkowej. Nie wspomniał natomiast, że w wyniku spadkobrania został współwłaścicielem mieszkania w R.. Pozwana potwierdziła fakt, że aktualnie pracuje w Niemczech i z tego tytułu osiąga przychody w wysokości 1200 euro. Jednakże pozwana pracuje w systemie dwa miesiące pracy, a następnie ok. dwa miesiące przerwy. Z przychodów ponosi opłaty związane z utrzymaniem mieszkania w wysokości 1217,27 zł, a pozostałe pieniądze w ramach możliwości przeznacza na siebie oraz dzieci.

Sąd ustalił, co następuje:

K. K. (1) i M. K. (1) zawarli związek małżeński w dniu 23 sierpnia 1997 roku. Ze związku tego posiadają dwoje dzieci: córkę K. urodzoną (...) i syna M. urodzonego (...).

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa stron k. 7, odpisy skrócone aktów urodzeń dzieci stron k. 12,13 z akt sprawy Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 1117/08 o rozwód)

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 18 lutego 2009 roku małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z wyłącznej winy K. K. (1).

W wyroku orzekającym rozwód, Sąd zobowiązał obie strony do ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich wówczas dzieci i ustalił alimenty od K. K. (1) na rzecz K. K. (2) w kwocie po 600 zł miesięcznie i na rzecz M. K. (2) po 500 zł miesięcznie.

(dowód: wyrok rozwodowy k. 79 z akt sprawy Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 1117/08)

Ponadto, Sąd Rejonowy w Piszu wyrokiem z dnia 10 września 2009 roku wydanym w sprawie III RC 116/09 zasądził od powoda K. K. (1) na rzecz pozwanej M. K. (1) alimenty w wysokości po 400 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 15 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk powódki M. K. (1), poczynając od dnia 13 maja 2009 roku.

(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 10 września 2009 roku k. 40 z akt sprawy Sądu Rejonowego w Piszu III RC 116/09)

W dacie orzekania powyższych alimentów K. K. (1) przebywał w Niemczech, gdzie pracował na gospodarstwie rolnym i jako konserwator pokoi gościnnych. Zarabiał 800 euro miesięcznie. Nie ponosił wydatków związanych z mieszkaniem. Na wyżywienie wydawał około 400 euro miesięcznie. Posiadał 11-letni samochód marki M.. Nadal był zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dzieci z małżeństwa w kwotach po 600 zł na córkę K. i po 500 zł na syna M.. K. K. (1) chorował na kręgosłup. Pozostawał w związku z inną kobietą. Nie mieszkał
z nią.

M. K. (1) pracowała wówczas w Spółdzielni Mieszkaniowej w R. w charakterze konserwatora-dozorcy za wynagrodzeniem około 1114 zł miesięcznie. Ponosiła koszty utrzymania mieszkania wraz z mediami w wysokości ok. 1000 zł. Miała zaległość czynszową u najemcy w wysokości ok. 2.435 zł. Alimenty na rzecz dzieci otrzymywała z funduszu alimentacyjnego.

(dowód: zeznania stron k. 30-32, zaświadczenia o pracy i wynagrodzeniu stron k. 17, 35 z akt sprawy Sądu Rejonowego w Piszu III RC 116/09)

Obecnie K. K. (1) nadal mieszka w Niemczech. Prowadzi tam własną działalność gospodarczą w zakresie usług budowlano-remontowych. W 2016 roku jego miesięczny dochód brutto wynosił około 1800 euro, zaś po opodatkowaniu i opłaceniu wszelkich kosztów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą - 1600 euro. W 2017 roku dochód był nieco wyższy.

K. K. (1) mieszka z partnerką, z którą posiada córkę D. K., urodzoną (...). Jego partnerka nie pracuje. Mieszkają w wynajętym mieszkaniu, którego koszt łącznie z zakupem oleju opałowego i energii elektrycznej wynosi około 500 euro miesięcznie.

K. K. (1) choruje na nadciśnienie tętnicze i niedoczynność tarczycy. Na leki wydaje miesięcznie około 80 euro.

Z majątku posiada dwa samochody: V. (...), rok produkcji 2013 i V. (...), rok produkcji 2007. Samochód T. jest kredytowany. Miesięczna rata wynosi 300 euro. Ponadto jest współwłaścicielem lokalu mieszkalnego po zamarłych rodzicach.

Obecnie alimenty na rzecz dzieci z małżeństwa wynoszą po 750 zł miesięcznie na rzecz K. K. (2), zaś na M. K. (2) po 650 zł miesięcznie. K. K. (1) nie płaci w ogóle tych alimentów oraz alimentów na byłą żonę od lipca-sierpnia 2017 roku.

Prowadzone jest przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne KMP 13/08. Na dzień 21 sierpnia 2017 roku alimenty zaległe na rzecz wierzycieli wynosiły ponad 24 000 zł, zaś świadczenia wypłacone z Funduszu Alimentacyjnego ponad 23 000 zł, a na dzień 14 września 2018 roku alimenty zaległe na rzecz wierzycieli wynosiły ponad 42 900 zł. Świadczenia wypłacone z fundusz alimentacyjnego nie zmieniły się, gdyż fundusz alimentacyjny zaprzestał wypłacania alimentów uprawnionym wierzycielom, z uwagi na przekroczenie progu dochodowego przez M. K. (1).

W dniu 14 września 2018 roku K. K. (1) uiścił kwotę 12 000 zł tytułem zaległych alimentów.

(dowód: zeznania powoda K. K. (1) k. 56-57,58; zaświadczenia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu W. M. k. 6; wyciąg z aktu urodzenia małoletniej D. K. 7-8; informacja o stanie zaległości egzekucyjnych wraz z dowodem opłaty k. 69-70)

K. K. (1) w odrębnym postępowaniu domagał się również ustalenia, że jego obowiązek alimentacyjny wobec córki K. K. (2) wygasł z dniem 01 maja 2017 roku. Wyrokiem z dnia 25 października 2018 roku w sprawie III RC 201/17 powództwo zostało oddalane w całości.

(dowód: wyrok k. 86 z akt sprawy Sądu Rejonowego w Piszu III RC 201/17)

M. K. (1) nie wszyła ponownie za mąż, nie pozostaje z nikim w nowym związku. Jest zatrudniona w firmie (...) Spółka z o.o. we W.. Pracę świadczy w Niemczech jako opiekunka osób starszych. Pracuje w systemie: dwa miesiące pracy i dwa miesiące przerwy. Za czas, w którym pracuje otrzymuje 1200 euro miesięcznie. Ma wtedy zagwarantowane mieszkanie i wyżywienie. M. K. (1) nie posiada żadnego majątku. Nadal ponosi koszty utrzymania mieszkania w R., które wynoszą około 1000 zł miesięcznie. Za energię elektryczną i gaz płaci 150 zł miesięcznie. Na dzień 23 listopada 2017 roku posiada zadłużenie z tytułu opłat za mieszkanie w wysokości 10 432,94 zł. Rodzinie grozi eksmisja z zajmowanego lokalu. Córka stron K. K. (2) jest słuchaczem pierwszego roku Policealnej Szkoły (...) w O. w zawodzie higienistka stomatologiczna, pomoc dentystyczna, w formie stacjonarnej. Naukę zakończy planowo 31 sierpnia 2019 roku. M. K. (2) uczęszcza do III klasy Liceum Ogólnokształcącego w R..

(dowód: zeznania pozwanej M. K. (1) k. 51v-52,53; rachunek za czynsz mieszkaniowy pozwanej k. 25; wezwanie do zapłaty przedsądowego k. 26; zaświadczenie o nauce córki stron k.27; zaświadczenie o pracy pozwanej k. 28; wydruk z ubezpieczenia pozwanej od pensji za rok 2016, za grudzień 2016 k. 29-31)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów. Sąd dał wiarę w całości wszystkim dowodom z dokumentów, gdyż żadna ze stron ich nie kwestionowała. Sąd również dał wiarę zeznaniom stron w zakresie wyżej wskazanym. Na podstawie zeznań powoda Sąd ustalił, że jego dochód brutto wynosi 1800 euro miesięcznie. Po opodatkowaniu i odliczeniu wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, takich jak między innymi obsługa księgowa, ubezpieczenie, jego dochód netto wynosi około 1600 euro miesięcznie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Alimenty na rzecz pozwanej zostały zasądzone na podstawie art. 60 § 2 kro, który stanowi, że jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego, w tym podwyższenia, obniżenia lub uchylenia alimentów także zasądzonych w trybie art. 60 § 2 kro. Dla oceny czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka występuje, przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie

Idąc za tym należy wskazać, że pozwana podjęła inne zatrudnienie. Jej dochody uległy podwyższeniu. Roczny dochód pozwanej wynosi obecnie 7200 euro. Dochód netto powoda wynosi zaś około 19 200 euro w skali roku. Ponadto powód od ponad roku w ogóle nie płacił zasądzonych alimentów na pozwaną i dzieci z małżeństwa. Pozwana sama ze swoich dochodów utrzymywała dwoje uczących się dzieci. Powód dopiero w dniu 14 września 2018 roku uiścił kwotę 12 000 zł tytułem zaległych alimentów.

Porównanie zatem sytuacji stron wskazuje, że rozwód nadal pociąga za sobą pogorszenie sytuacji pozwanej. W tym miejscu należy zaznaczyć i podkreślić, że pozwana nie musi znajdować się w niedostatku, aby była alimentowana przez powoda.

Sąd wziął pod uwagę, że powód ma utrzymaniu dziecko z obecnego związku, ale to samo w sobie nie jest powodem do ustania obowiązku alimentacyjnego na rzecz byłej żony.

Obowiązek alimentacyjny względem byłego małżonka nie jest konkurencyjny względem obowiązku łożenia na rzecz małoletniej córki, w tym sensie, że żaden z przepisów nie decyduje o pierwszeństwie któregokolwiek z nich. Zatem powinność jednoczesnej realizacji obu obowiązku należy uwzględnić jedynie w ramach oceny „odpowiedniego zakresu”, w jakim były małżonek zobowiązany powinien być do wspierania małżonka niewinnego rozkładu pożycia.

Ponadto powód nie ma żadnego obowiązku prawnego utrzymywania swojej partnerki. Partnerka powoda powinna partycypować w wydatkach związanych z utrzymaniem mieszkaniem i swoim utrzymaniem.

Świadczenia alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami stanowią kontynuację powstałego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania, istnieją nie z powodu rozwodu, lecz mimo rozwodu, który nie stwarza nowego obowiązku alimentacyjnego, lecz powoduje zmodyfikowanie obowiązku istniejącego w czasie trwania małżeństwa (stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w uchwale 7 sędziów z dnia 2.07.1955 r. I CO 27/55, OSN 1956, nr 2, poz. 33). Zatem świadczenia alimentacyjne między byłymi małżonkami stanowią kontynuację obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania powstałego przez zawarcie małżeństwa. Gdyby nie doszło do rozwodu, małżonkowie mieliby prawo oczekiwania od siebie nawzajem wsparcia, opieki w chorobie, a także pomocy materialnej. Stwierdzenie winy rozkładu pożycia stanowi podstawę do przyjęcia, że do rozwodu doszło w wyniku niezgodnych z zasadami moralnymi zachowań małżonka winnego. Zachowania takie mają konsekwencje prawne w postaci obowiązku alimentacyjnego na rzecz małżonka niewinnego.

W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 kwietnia 2006 roku w sprawie SK 57/04 czytamy także, że z samego założenia małżeństwo jest stosunkiem prawnym o nieokreślonym czasie trwania. Wobec tego pewne formy ochrony roszczeń majątkowych wobec współmałżonka w tym z art. 60 § 2 kro mogą trwać nadal mimo rozwodu, a nawet istnieć „dożywotnio”. Gdyby nie doszło do rozwodu, małżonkowie mieliby prawo oczekiwać od siebie nawzajem wsparcia, jak również pomocy materialnej w zaspokajaniu swoich uzasadnionych potrzeb. Regulacja ustawowa sytuacji rozwiedzionych małżonków powinna to oczekiwanie chronić (również wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 października 2012 roku, sygnatura akt SK 27/12).

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd oddalił powództwo o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.

O kosztach orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc, zaś o kosztach zastępstwa procesowego na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.