Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2016 roku

Sąd Rejonowy w Piszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Katarzyna Zielińska

Protokolant st. sekr. sądowy Agnieszka Kulikowska

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2016 roku w Piszu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletnich K. W. (1) i P. W. zastąpionych przez przedstawicielkę ustawową K. W. (2)

przeciwko Z. W. i E. W.

o alimenty

I.  Zasądza od pozwanego Z. W. na rzecz małoletnich powodów K. W. (1) i P. W. alimenty w kwocie po 200zł (dwieście złotych) miesięcznie na każdego z nich, łącznie w kwocie po 400 zł (czterysta złotych) miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów K. W. (2), poczynając od dnia 1 maja 2016 roku.

II.  Zasądza od pozwanej E. W. na rzecz małoletnich powodów K. W. (1) i P. W. alimenty w kwocie po 100zł (sto złotych) miesięcznie na każdego z nich, łącznie w kwocie po 200 zł (dwieście złotych) miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów K. W. (2), poczynając od dnia 1 maja 2016 roku.

III.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

IV.  Zasądza od pozwanego Z. W. na rzecz przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów K. W. (2) kwotę 600zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

V.  Zasądza od pozwanej E. W. na rzecz przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów K. W. (2) kwotę 300zł (trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

VI.  Nie obciąża pozwanych opłatami sądowymi.

VII.  Wyrokowi w pkt I i II nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 304/15

UZASADNIENIE

K. W. (2) jako przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów K. W. (1) i P. W. w dniu 9 listopada 2015 roku wniosła o zasądzenie na rzecz małoletnich powodów alimentów od pozwanego Z. W. w kwotach po 200 złotych miesięcznie na każdego z nich, łącznie w kwocie po 400 zł miesięcznie i pozwanej E. W. w kwotach po 200 złotych miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów, łącznie w kwocie po 400 złotych miesięcznie, płatnych z góry do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia wniesienia powództwa.

W uzasadnieniu podała, że pozwani są dziadkami małoletnich powodów. Małoletni powód K. W. (1) ma 10 lat, zaś małoletni powód P. W. – 7 lat. Obaj uczęszczają do szkół podstawowych. Pozostają na wyłącznym utrzymaniu matki. Matka małoletnich zatrudniona jest w (...) S.A. w P. w charakterze brakarza i zarabia około 2500 zł miesięcznie. Matka małoletnich wskazała, że bez wydatków związanych z okazjonalnymi potrzebami w zakresie słodyczy, wyjazdów do kina i innych potrzeb dzieci w ferie zimowe i wakacje letnie, koszt utrzymania małoletnich w skali roku wynosi około 13226 zł, to jest około 551 zł miesięcznie na każdego z nich. Małoletni K. W. (1) pozostaje pod stałą opieką (...) dla (...) w P.. Pozwani są rodzicami ojca małoletnich powodów, który wbrew zawartej ugodzie nie płaci alimentów na rzecz synów. W dniu 6 października 2015 roku odmówiono matce małoletnich wypłaty alimentów z funduszu alimentacyjnego.

W ocenie matki małoletnich powodów, z uwagi na to, że ojciec małoletnich powodów uchyla się od płacenia alimentów i nie posiada żadnego majątku, z którego można by było prowadzić egzekucję, a matka małoletnich powodów nie jest w stanie zapewnić im właściwego utrzymania, zgodnego z ich potrzebami, celowym stało się wytoczenie powództwa przeciwko dziadkom ojczystym małoletnich.

Pozwany Z. W. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W odpowiedzi na pozew wskazał, że jedynym jego majątkiem jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku nr (...) przy ulicy (...) w P. oraz comiesięczna emerytura w wysokości 2346,08 zł. Natomiast łącznie jego miesięczne minimalne wydatki oscylują w kwocie około 2300 zł. Składają się na nie: opłata związana z utrzymaniem syna K. W. (3), ojca małoletnich K. W. (1) i P. W., w wysokości 600 zł, czynsz i opłaty za media (woda, ścieki, prąd, gaz), telefon, RTV, (...) – 371,01 zł, wydatki na stałe leki – 160,50 zł, wydatki związane z potrzebami życia codziennego – około 750 zł, współfinansowanie bieżących potrzeb życia codziennego, opieki i leczenia siostry pozwanego, B. W., ubezwłasnowolnionej całkowicie z powodu choroby psychicznej – około 400 zł miesięcznie. Pozwany nie negował, że spoczywa na nim obowiązek alimentowania małoletnich wnuków. Podniósł, że nie uchyla się on od udzielania pomocy finansowej i rzeczowej swoim wnukom. Od sierpnia 2013 roku do czerwca 2015 roku przekazywał na ręce ich matki kwotę po 50 zł dla każdego wnuka z przeznaczeniem na dofinansowanie obiadów. Od września 2015 roku przekazuje kwotę po 25 złotych dla każdego wnuka. Ponadto zakupił z własnych środków cztery książki związane z tematyką wychowywania dzieci. Podkreślił, że bez uszczerbku koniecznego dla utrzymanie siebie i chorej siostry nie jest aktualnie w stanie płacić zobowiązania wskazanego w pozwie.

Pozwana E. W. również wniosła o oddalenie powództwa w całości. Wskazała, że to rodzice w pierwszej kolejności zobowiązani są do ponoszenia usprawiedliwionych kosztów związanych z utrzymaniem małoletnich powodów. Jeżeli jedno z rodziców jest całkowicie niezdolne do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, wówczas obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem wspólnych dzieci spoczywa w zasadzie na pozostałym rodzicu. Dopiero wówczas, gdy zostało ustalone, że drugi z rodziców nie jest w stanie sprostać w całości lub w części swoim obowiązkom względem dzieci i z tego powodu dzieci mogłyby się znaleźć w niedostatku – w grę wychodzi subsydiarna odpowiedzialność dziadków. Pozwana zaznaczyła, że ewentualna subsydiarna odpowiedzialność dziadków w równym stopniu dotyczy także drugiej babci małoletnich powodów. Tymczasem matka małoletnich nie wykazała, że korzysta z pomocy swojej matki M. B., która mieszka razem z nimi i ma swoją emeryturę. Ponadto pozwana podniosła, że jej sytuacja finansowa i zdrowotna nie jest dobra. Ma 62 lata i jest emerytką po wielu zabiegach leczniczych. Otrzymuje emeryturę w wysokości 1565,63 zł, a jej wydatki są spore. Musiała kupić mieszkanie, na które zaciągnęła kredyt. Do spłaty pozostało jej jeszcze 23 557 zł. Miesięczna rata kredytu wynosi około 202 zł, do tego ubezpieczenie mieszkania raz w roku, czynsz, fundusz remontowy, śmieci, energia elektryczna, internet, telefon, telewizja satelitarna to wydatek w wysokości około 700 zł miesięcznie. Na stałe leki wydaje średnio 220 zł. Pozostawia na nieprzewidziane wydatki kwotę około 200 zł. To wszystko daje sumę około 1120 zł i na życie pozostaje pozwanej 445 zł.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni K. W. (1) i P. W. są dziećmi K. W. (2) i K. W. (3). Małżeństwo rodziców małoletnich zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 2 czerwca 2011 roku w sprawie VI RC 1984/10 z winy K. W. (3). K. W. (3) został tam zobowiązany do ponoszenia kosztów związanych z utrzymaniem małoletnich w kwotach po 300 złotych miesięcznie na każdego z nich, jak w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Piszu w dniu 10 czerwca 2010 roku w sprawie III RC 115/10, a pozostałymi kosztami została obciążona matka małoletnich.

( dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa rodziców małoletnich powodów k. 8, odpisy skrócone aktów urodzeń małoletnich powodów k. 9,10; wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 2 czerwca 2011 roku k. 228 akt Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 1984/10, ugoda z dnia 10 czerwca 2010 roku k. 12 akt Sądu Rejonowego w Piszu III RC 115/10)

Małoletni K. W. (1) ma 10 lat, jest uczniem IV klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w P.. Małoletni dojeżdża do szkoły autobusem i koszt biletu miesięcznego wynosi 28 zł. Małoletni P. W. ma 7 lat i uczęszcza do II klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w P.. Małoletni K. W. (1) je obiady w szkole, ich koszt wynosi około 85 zł miesięcznie. Ponadto korzysta z korepetycji z matematyki i języka angielskiego. Miesięczny koszt korepetycji to kwota 140 zł. Małoletni K. W. (1) nosi okulary. Z uwagi na nadpobudliwość jest pod stałą kontrolą (...) w P.. Wizyty są raz w miesiącu i koszt dojazdu do Poradni wynosi 50 zł. Małoletni przyjmuje stałe leki, które kosztują 38 zł miesięcznie. Ponadto małoletni K. W. (1) był pod kontrolą ortodonty. Matka zakończyła leczenie, gdyż nie stać jej było na zakupienie, zalecanego przez lekarza, aparatu stałego na zęby, którego koszt wynosił 2000 zł. Małoletni P. W. jest dzieckiem zdrowym.

(dowód: odpisy skrócone aktów urodzeń małoletnich powodów k. 9,10, zaświadczenia ze szkół o nauce małoletnich powodów k. 11,12, zaświadczenie lekarskie z poradni (...) Psychicznego dla (...) w P. k. 13, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów k. 104v – 105v)

Matka małoletnich jest zatrudniona od trzech lat w (...) Spółka Akcyjna w P. za wynagrodzeniem około 2500 zł miesięcznie. Nie ma innych źródeł dochodu. Jest właścicielką mieszkania, w którym mieszka razem z dziećmi i swoją matką. Mieszkanie otrzymała w darowiźnie od matki. Czynsz za mieszkanie wynosi około 712,12 zł miesięcznie. Za energię elektryczną łącznie z internetem płaci około 120 zł, za telefon 54 zł, za telewizję kablową – 45 zł. Spłaca kredyt w S. C. Bank, którego miesięczna rata wynosi około 267,90 zł. Ponadto sama spłaca kredyt, zaciągnięty jeszcze z ojcem małoletnich w okresie ich małżeństwa, na rzecz (...)- (...) Banku Spółdzielczego z siedzibą w P. w wysokości 301 zł miesięcznie. Prowadzi z swoją matką wspólne gospodarstwo domowe. Babcia macierzysta małoletnich jest na emeryturze, która wynosi około 1200 zł. Choruje, przyjmuje stałe leki. Dokłada do opłat 200-300 zł miesięcznie. Ponadto gotuje obiady i opiekuje się małoletnimi podczas pracy ich matki. Matka małoletnich pracuje na zmiany.

(dowód: zaświadczenie o wynagrodzeniu matki małoletnich powodów k. 14, dowody opłat za mieszkanie, internet, telewizję kablową, energię elektryczną, telefon, raty kredytu k. 15, 16, 17, 18, 19, 20, umowa ugody w sprawie spłaty zadłużenia z harmonogramem spłat k. 22-24, dowód wpłaty za obiady małoletniego powoda K. W. (1) k. 25, wydruk z wynagrodzenia matki małoletnich powodów k. 101, zlecenie na okulary dla małoletniego powoda K. W. (1) k. 102, informacja o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy matki małoletnich powodów w roku 2015 k. 109, zeznanie wysokości osiągniętego dochodu przez matkę małoletnich powodów w roku 2015 k. 115-117, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów k. 104v – 105v )

Ojciec małoletnich nie płaci ustalonych alimentów. Prowadzona egzekucja jest bezskuteczna. Matka małoletnich nie otrzymuje alimentów z fundusz alimentacyjnego.

(dowód: decyzja Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w P. z dnia 6 października 2015 roku o odmowie wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego w okresie świadczeniowy 2015/2016 k. 21, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów k. 104v – 105v)

Z. W. i E. W. to rodzice K. W. (3). Są po rozwodzie. Mieszkają oddzielnie.

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa rodziców małoletnich powodów k. 8, zeznania pozwanych k. 105v-106)

Z. W. ma 62 lata. Pozostaje na emeryturze, która wynosi 2346,08 zł miesięcznie. Jest właścicielem mieszkania, w którym zamieszkuje sam. Posiada również akcje (...) w wysokości około 4000 zł. Ponosi opłaty związane z mieszkaniem i mediami, które wynoszą około 370 zł miesięcznie. Z. W. leczy się psychiatrycznie. Był trzykrotnie hospitalizowany w szpitalu psychiatrycznym, ostatnio w 2003 roku. Przyjmuje stałe leki, których koszt wynosi 160 zł miesięcznie. Na swoje wyżywienie, zakup ubrania i drobne remonty wydaje miesięcznie 750 zł. Dokłada 400 złotych miesięcznie do utrzymania siostry, która jest całkowicie ubezwłasnowolniona. Ponadto łoży na utrzymanie ojca małoletnich, K. W. (3), kwotę 600 zł miesięcznie. Ojciec małoletnich mieszka razem z całkowicie ubezwłasnowolnioną i się nią opiekuje. K. W. (3) nie pracuje. Jest zdrowy, nie posiada żadnego majątku. Nie pobiera żadnych świadczeń z tytułu opieki nad całkowicie ubezwłasnowolnioną.

Z. W. przekazuje co miesiąc kwoty po 25 złotych na każdego z małoletnich.

(dowód: decyzja o waloryzacji emerytury pozwanego k. 91, wydatki związane z utrzymaniem mieszkania, ubezpieczeniem i mediami pozwanego k. 92-93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 100a, zeznania pozwanego k. 105v-106)

E. W. ma 62 lata. Mieszka sama. Jej jedynym źródłem utrzymania jest emerytura w wysokości 1565,63 zł. Spłaca kredyt, który zaciągnęła na zakup mieszkania. Miesięczna rata wynosi około 202 zł. Choruje. Przyjmuje stałe leki, na które wydaje kwotę około 220 zł miesięcznie. Za mieszkanie i media uiszcza około 500 zł miesięcznie. Pozostawia w rezerwie około 200 złotych miesięcznie na nieprzewidziane wydatki. Z małoletnimi widuje się doraźnie. Nie łoży na ich utrzymanie.

(dowód: decyzja o przeliczeniu emerytury pozwanej k. 62, wydatki związane z utrzymaniem mieszkania, mediami i spłatą kredytu pozwanej k. 63, 64, 65, 66, 67, dokumenty związane ze stanem zdrowia pozwanej k. 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74,75, zeznania pozwanej k. 106-106v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, a w szczególności zeznań stron i dokumentów złożonych przez strony. Sąd dał wiarę w całości dowodom z dokumentów, zaś dowodom z zeznań stron w zakresie wyżej opisanym. Żadna ze stron nie kwestionowała w tym zakresie twierdzeń strony przeciwnej i Sąd w myśl art. 230 kpc fakty, istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, wskazywane przez strony uznał za przyznane.

Sąd zważył, co następuje:

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Istnieje kolejność obowiązku alimentacyjnego. Zstępni wyprzedzają wstępnych, ci drudzy natomiast wyprzedzają rodzeństwo. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym (art. 128 kro i 129 kro). Zgodnie z treścią art. 132 kro obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Obowiązek utrzymania i wychowania dzieci ciąży przede wszystkim na jego rodzicach. Oznacza to, że gdy jedno z rodziców nie czyni zadość swojemu obowiązkowi, obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka spoczywa w zasadzie na drugim z rodziców. Dopiero, gdy zostanie ustalone, że drugi rodzic, mimo odpowiedniej staranności i wykorzystywania wszystkich możliwości zarobkowych, nie jest w stanie w całości lub w części sprostać swoim obowiązkom względem dziecka i z tego powodu dziecko mogłoby znaleźć się w niedostatku – w grę wchodzi obowiązek dalszych krewnych. Dalsi krewni są zatem zobowiązani do alimentacji, gdy dziecko znajduje się w niedostatku (art. 133 § 2 kro).

Ojciec małoletnich, mimo ustalonego sądownie obowiązku alimentacyjnego, nie płaci alimentów. Matka małoletnich pracuje i uzyskuje wynagrodzenie w wysokości około 2500 zł miesięcznie. Po uiszczeniu opłat związanych z utrzymaniem mieszkania, mediami i spłatą rat kredytu (około 1500 zł) na utrzymanie jej i małoletnich powodów pozostaje kwota około 1000 złotych miesięcznie plus 200-300 złotych przekazywanych przez babkę macierzystą małoletnich powodów. Matka małoletnich dokłada wszelkich starań i w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe. Nie jest jednak w stanie pokryć wszystkich usprawiedliwionych potrzeb małoletnich związanych z ich wyżywieniem, zakupem ubrań, środków czystości, książek i podręczników szkolnych, pomocy dydaktycznych, korepetycji, zabawek, rozrywki, wypoczynku, lekarstw, terapii małoletniego powoda K. W. (1), czy założenia małoletniemu stałego aparatu na zęby. Z uwagi na powyższe małoletni powodowie znajdują się w niedostatku, nie są w pełni zaspokajane ich wszystkie usprawiedliwione potrzeby. Matka małoletnich została zmuszona do rezygnacji z dalszego leczenia ortodontycznego małoletniego powoda K. W. (1).

W tym miejscu należy wskazać, że babka macierzysta małoletnich swój obowiązek alimentacyjny wykonuje poprzez osobiste czynności związane z małoletnimi, takie jak gotowanie im obiadów, opieka podczas pracy ich matki. Matka małoletnich w 2012 roku zatrudniała opiekunkę do dzieci i płaciła jej od 350 do 400 złotych miesięcznie.

W tym stanie rzeczy, ocenie Sądu, zostały spełnione przesłanki z art. 132 kro i art. 133 § 2 kro.

Ustalając wysokość alimentów Sąd wziął pod uwagę zgodnie z treścią art. 135 § 1 kro usprawiedliwione potrzeb uprawnionych oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych. Usprawiedliwione potrzeby każdego z małoletnich wynoszą po około 800-900 zł miesięcznie. Matka małoletnich wskazała, że bez wydatków związanych z okazjonalnymi potrzebami w zakresie słodyczy, wyjazdów do kina i innych potrzeb dzieci w ferie zimowe i wakacje letnie, koszt utrzymania małoletnich w skali roku wynosi około 13226 zł, to jest około 551 zł miesięcznie na każdego z nich. Matka małoletnich nie wliczyła w to wydatków związanych z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych małoletnich i opłat związanych z mediami. Pozwany Z. W. otrzymuje emeryturę w wysokości około 2346 zł. Po odliczeniu zasądzonych alimentów na utrzymanie pozwanego pozostaje kwota około 1946 zł, która pozwala na utrzymanie pozwanego, a także pomoc jego siostrze. W ocenie Sądu, pozwany w pierwszej kolejności powinien łożyć na utrzymanie swoich wnuków, którzy nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, a ich matka nie jest w stanie sprostać ich rosnącym potrzebom. Alimentowanie ojca małoletnich, osoby zdrowej i zdolnej do pracy, w sytuacji, gdy nie łoży on na utrzymanie swoich dzieci jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Pozwany i ojciec małoletnich mają możliwość ustalenia bezpośredniej pieczy nad całkowicie ubezwłasnowolnioną w ten sposób, aby ojciec małoletnich mógł podjąć zatrudnienie.

Z kolei biorąc pod uwagę wysokości emerytury pozwanej E. W., która wynosi około 1565 zł miesięcznie i wydatki przez nią ponoszone, Sąd uznał, że jest ona w stanie łożyć na utrzymanie małoletnich powodów alimenty po 100 złotych miesięcznie na każdego z nich, łącznie 200 złotych miesięcznie. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo uznając, że pozwana nie jest w stanie łożyć wyższych alimentów.

Mając powyższe na uwadze Sąd w oparciu o wyżej cytowane przepisy orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 98 § 1 kpc, zaś o opłatach sądowych, od uiszczenia których małoletni powodowie zostali zwolnienie z mocy prawa, na podstawie art. 102 kpc.

Wyrokowi w punktach zasądzających alimenty nadał rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.